اساسی ترین بخش قبل از هر اقدام مرمتی تشخیص ضایعه یا عارضه است. نوع مصالح، پیوند منطقی عناصر ساختمانی، توزیع متناسب نیروهای مقاومت شالوده ها در مقابل بار های وارد شده، تناسب نیروهای داخلی با توجه به توانایی مصالح، حفاظت صحیح کل ساختمان در برابر عوامل خارجی و … محسوب می شوند. وب سایت و فروشگاه معماری نوین پروژه تخصصی ترین وب سایت معماری در ایران برای شما پاورپوینتی کامل در 97 اسلاید تحت عنوان پاورپوینت مرمت مقبره چهار منار تبریز را آماده کرده است.
فهرست مطالب پاورپوینت مرمت مقبره چهار منار تبریز:
- پیشینه تبریز
- بافت قدیم شهر تبریز
- محلات تبریز
- محله چهار منار
- جانمایی بنا در شهر
- دسترسی
- پیشینه تاریخی مقبره چهار منار
- معرفی بنا
- پلان جانمایی
- پلان دوره بندی
- الحاقات دوره قاجاریه
- الحاقات دوره پهلوی
- پلان بقعه
- پلان و مقاطع سردابه
- اسکیس از وضعیت موجود بنا
- نمونه هم دوره با بنا ( مجموعه صاحب الامر)
- نمونه هم دوره با بنا (پهار منار بخارا)
- نمونه سردابه دار مشابه بنا ( سردابه دوازده امام یزد)
- اقدامات مرمتی
- جزئیات بنا ( آجر چینی خفته راسته)
- جزئیات بنا ( کاربندی)
- جزئیات بنا ( قوس جناغی)
- برش ایزومتریک از ارتفاعات مختلف سردابه
- برش ایزومتریک از ارتفاعات مختلف مقبره
- گوشه سازی
- آسیب شناسی
- عوامل مخل داخلی
- ضعف شناخت در به کارگیری صحیح فنون اجرایی
- عناصر سازه ای
- آسیب شناسی موردی
پلان دوره بندی
خلاصه از پاورپوینت مرمت مقبره چهار منار تبریز:
معرفی بنا:
با توجه به ساختار و سازه بنای موجود و بررسی های تطبیقی احتمالا همزمان با بسیاری از بناهای دیگر تبریز مانند مجموعه صاحب الامر دراواخر دوره زند و اوایل دوره قاجار در زمان حکومت دنبلی ها در تبریز ساخته شده است. هیات امنا در دوره پهلوی بخش فوقانی دو تا از منارها حذف و دور تا دور بنا نمای جدید آجری شده است.
نقشه های معرفی بنا
مصالح بکار رفته در بنا:
- ملات استفاده شده در دیوارها گل آهک ودر گنبد گچ است.
- تزئینات آجرچینی به صورت گل انداز و خفته راسته است.
- نوع گنبد رگ چین می باشد.
- مالکیت بنا در حال حاضر به دست سازمان اوقاف می باشد.
آسیب شناسی:
به جهت استفاده نادرست از مصالحی نظیر سبمان در پای دیوار بنا، درون دیوار تله رطوبتی به وجود آمده و به سبب نداشتن مکانی برای دفع رطوبت صعودی زمین که ناشی از کاشت غیر اصولی گیاهان اطراف بناء نداشتن کانال ناکش و استفاده از سیمان در سطح زمین کنار بناست رطوبت به دام افتاده جهت خارج به لایه های آجری بالاتر دیوار صعود کرده و به مرور زمان سبب تخریب ملات بین قطعات آجرمی شود.
آسیب شناسی موردی:
عدم هماهنگی بین کف سازی محوطه و لایه سیمانی کنار دیوار بنا سبب شده تا در اثر نفوذ رطوبت به لایه زیر بنا خاک نشست کرده و مسیری با شیب به سمت بنا ایجاد گردیده که همین امر موجبات جمع شدن آب باران در زیر دیوار و فرسایش تدریجی آن را فراهم می آورد. از جمله عوامل فرسانیده و مخرب محیطی رطوبت ناشی از گیاهان و باغچه های اطراف بناست که با نفوذ به لایه های زیرین بنا به آن نفوذ کرده و سبب تخریب مصالح می گردد.
مرمت مقبره چهار منار تبریز
تبریز، به عنوان یکی از کانونهای تاریخی و فرهنگی شمال غرب ایران، دارای بناها و محلات قدیمی بسیاری است که هر یک بخشی از هویت این شهر را تشکیل میدهند. مقبره چهارمنار، واقع در یکی از محلات قدیمی تبریز به همین نام، یکی از این بناهای تاریخی است که علیرغم اهمیت تاریخی و معماریاش، تا حدودی مهجور مانده است. این بنا که نمونهای از معماری آرامگاهی دوره قاجار در آذربایجان به شمار میرود، در طول زمان دچار آسیبهای فراوانی شده و پروژه مرمت آن، تلاشی برای حفظ و احیای این بخش از حافظه تاریخی شهر تبریز است.
تاریخ دقیق ساخت و هویت فرد مدفون در مقبره چهارمنار به طور قطعی مشخص نیست، اما سبک معماری، مصالح و تزئینات بنا، آن را به دوره قاجار منتسب میکند. این بنا به نام “امامزاده چهارمنار” نیز شناخته میشود و مورد احترام اهالی محل است. پلان بنا یک چهارضلعی است که در بخش بالایی با استفاده از گوشوارهسازی به هشتضلعی و سپس به دایره تبدیل شده و گنبدی آجری بر روی آن قرار گرفته است. این ساختار، تداوم سنت معماری چهارطاقی و گنبدخانه در مقیاسی کوچکتر را نشان میدهد.
نمای بیرونی بنا با آجرکاری ساده و طاقنماهایی در هر ضلع تزئین شده است. ورودی اصلی در یکی از اضلاع قرار دارد. گنبد بنا از نوع گنبدهای آجری با خیز کم است که در معماری آذربایجان رایج بوده است. مصالح اصلی به کار رفته در بنا، آجر قرمز محلی، سنگ در پیها، و ملات گچ و آهک است. فضای داخلی بنا ساده و دارای گچکاریهایی است که احتمالاً در دورههای بعد به آن اضافه شده است.
این بنا به دلیل قرارگیری در بافت متراکم شهری، بیتوجهی در طول سالیان، و تاثیر عوامل جوی، دچار آسیبهای جدی شده بود که ضرورت یک پروژه مرمت علمی را ایجاب میکرد. آسیبشناسی انجام شده بر روی بنا، موارد زیر را نشان میداد:
- آسیبهای سازهای: ترکهای سازهای در بدنه و گنبد ناشی از نشست پی و فشارهای جانبی از ساختمانهای همجوار.
- فرسودگی مصالح: فرسایش شدید آجرها و بندکشیها در نمای بیرونی به دلیل یخزدگی و بارانهای اسیدی. پوسیدگی و تخریب درهای چوبی.
- آسیبهای رطوبتی: نفوذ رطوبت از بام و از کف که منجر به شوره زدن دیوارها و تخریب لایههای گچکاری داخلی شده بود.
- آسیبهای بیولوژیکی: رشد گیاهان و علفهای هرز بر روی بام و درزهای دیوارها که ریشههای آنها به ساختار بنا نفوذ کرده و باعث تخریب بیشتر میشد.
- الحاقات ناهمگون: ساختوسازهای جدید در حریم بنا و چسبیده به آن، که علاوه بر مخدوش کردن منظر بصری، فشارهای فیزیکی نیز بر بنا وارد میکرد.
طرح مرمت مقبره چهارمنار شامل اقداماتی چون مرمت و استحکامبخشی سازهای (دوخت و دوز ترکها)، پاکسازی و مرمت نمای آجری، تعویض آجرهای به شدت فرسوده با آجرهای همگون، بندکشی مجدد با ملات سنتی، عایقکاری کامل بام، مرمت تزئینات داخلی، و ساماندهی محوطه اطراف بنا بود.
مبانی نظری پروژه مرمت
مرمت یک بنای تاریخی مانند مقبره چهارمنار که در یک بافت زنده شهری قرار دارد، نیازمند رویکردی جامع است که علاوه بر جنبههای فنی، به ابعاد اجتماعی و شهری نیز توجه کند. مبانی نظری این پروژه را میتوان در چند حوزه دستهبندی کرد:
- مرمت شهری و حفاظت از بافت (Urban Conservation): این مقبره یک عنصر منفرد و جدا از زمینه خود نیست، بلکه بخشی از هویت “محله چهارمنار” است. بنابراین، رویکرد مرمتی نباید تنها به خود بنا محدود شود، بلکه باید به رابطه آن با بافت پیرامون نیز بپردازد. این نظریه بر این اصل استوار است که ارزش یک بنای تاریخی در ارتباط با محیط اطرافش (خیابانها، میدانها، خانههای همجوار) معنا پیدا میکند. در نتیجه، پروژه مرمت باید شامل ساماندهی حریم بنا، حذف الحاقات زائد و ایجاد یک فضای شهری متناسب در اطراف مقبره باشد تا این بنا بتواند نقش خود را به عنوان یک نشانه شهری و یک مرکز اجتماعی کوچک برای محله، به درستی ایفا کند.
- حفاظت جامع و پایدار (Integrated and Sustainable Conservation): این رویکرد تاکید دارد که حفاظت از میراث فرهنگی تنها از طریق مرمت کالبدی ممکن نیست و باید به ابعاد اقتصادی، اجتماعی و مدیریتی آن نیز توجه شود. برای تضمین بقای مقبره چهارمنار در درازمدت، باید برای آن یک “طرح مدیریت” تعریف شود. این طرح میتواند شامل تعریف یک کاربری فرهنگی یا مذهبی فعال برای بنا (که به حضور مستمر مردم و نظارت بر آن منجر شود) و جلب مشارکت جامعه محلی در نگهداری از آن باشد. وقتی اهالی محل، بنا را بخشی از هویت خود بدانند و در حفظ آن مشارکت کنند، حفاظت به یک فرآیند پایدار و خودجوش تبدیل میشود.
- اصول فنی مرمت مصالح سنتی: مبانی فنی پروژه بر پایه شناخت عمیق از رفتار مصالح سنتی، به خصوص آجر، استوار است.
- سازگاری مصالح (Material Compatibility): در مرمت، استفاده از مصالح جدید باید با مصالح اصلی سازگار باشد. به عنوان مثال، استفاده از ملات سیمان برای بندکشی نمای آجری یک خطای بزرگ است، زیرا سیمان بسیار سختتر و نفوذناپذیرتر از آجر سنتی است. این امر باعث میشود رطوبت در داخل دیوار حبس شده و از طریق آجرها (که ضعیفتر هستند) تبخیر شود، که این خود به فرسایش سریع آجرها میانجامد. در مرمت این بنا، باید از ملاتهای سنتی (آهکی) که از نظر خواص فیزیکی به ملات اصلی نزدیک هستند، استفاده شود.
- پاکسازی محتاطانه: پاکسازی سطوح آجری و سنگی باید با روشهای غیرمخرب (مانند استفاده از برسهای نرم یا فشار آب کنترلشده) انجام شود تا به “پاتینا” یا لایه قدمت بنا آسیب نرسد. این لایه، خود بخشی از تاریخ و اصالت بناست.
- اخلاق مرمت: تمایز بین مرمت و بازسازی (Ethics of Restoration): منشورهای بینالمللی مرمت، تفاوت روشنی بین “مرمت” (حفظ و تعمیر آنچه موجود است) و “بازسازی” (ساخت مجدد بخشهای از بین رفته) قائل هستند. در مرمت مقبره چهارمنار، اصل بر حفظ و تقویت وضعیت موجود است. بازسازی تنها در صورتی مجاز است که بخش از دست رفته کوچک بوده و مدارک و شواهد قطعی از شکل اصلی آن وجود داشته باشد. هرگونه بازسازی بر اساس حدس و گمان، به اصالت تاریخی بنا لطمه میزند و نوعی “جعل تاریخ” محسوب میشود.
پیشنهاد ویژه:
شما می توانید برای سفارش پایان نامه و پروپوزال و انجام پروژه های معماری در مقطع کارشناسی و کارشناسی ارشد با ما تماس بگیرید.
نقد و بررسیها
هنوز بررسیای ثبت نشده است.