پاورپوینت مسجد آیاصوفیا

پاورپوینت مسجد آیاصوفیا در اسلاید به برسی معماری مسجد پرداخته است. بنای پاورپوینت معماری آیاصوفیا یکی ازبزرگترین اثرهای تاریخی دوران بیزانس است. هنگامی که از تنگه بسفر باقایق عبور می‌کنید از کنار (قلعه روملی حصار) می‌گذرید، ارتفاع دیوار «قلعه مهیب روملی حصار» در حدود ۸۲ متر أست، قلعه از موقعیت بسیار عالی و سوق الجیشی برخوردار است، این قلعه برای راه یابی در فتح قسطنطنیه ساخته شده أست، و در ساحل «روملی» در شهر استانبول و در بندر طبیعی شاخ طلایی واقع شده‌است.

پاورپوینت مسجد آیاصوفیا

• آیاصوفیا کلیسا
• کلیسای آیاصوفیا
• آیاصوفیا مسجد
• تاریخچهٔ مسجد آیاصوفیا
• روی دیوار مسجد آیاصوفیا
•  گنبد آیاصوفیا
• موزه

پاورپوینت مسجد آیاصوفیا

پاورپوینت مسجد آیاصوفیا

پس از فتح قسطنطینیة (استانبول) در سال ۱۴۵۳ میلادی، توسط سلطان محمد الفاتح دستور داد کلیسای ایاصوفیه را به مسجد تبدیل کنند. هنکام دخول به قسطنطینیة دستور به گفتن اذان داد، سپس دو رکعت نماز شکر ادا کردند.ازآن پس کلیسای آیاصوفیه به مسجد تبدیل شد.

الله ـ دیواری های مسجد آیاصوفیا

سلطان سلیمان کبیر القانونی دو شمعدان بسیار بزرگ از فتح مجارستان به ایاصوفیا آورد. آنها را در دو طرف محراب جایگذاری کردند. در طول سلطنت سلیم دوم بین سالهای ۱۵۶۶ و ۱۵۷۷ جهت استحکام بخشیدن به مسجد، ساپورتهای سازه‌ای در خارج ساختمان مسجد توسط معمار بزرگ عثمانی به نام سنان ساخته شـد. پاورپوینت معماری  . سنان از نقطه نظر تاریخی اولین آرشیتکتی بود که طراحی‌هایش با توجـه به زمین لرزه انجام می‌گردید. در کنار ضد زلزله نمودن ساختمان، سنان همچنین ۲ مناره دیگر در سمت غربی ساختمان و مقبره سلیم دوم را در سمت جنوب شرقی مسجد در سال ۱۵۷۷ ایجاد نمود. در سال ۱۶۰۰ آرامگاه مراد سوم در کنار مقبره سلیم دوم ایجاد گردید.

ابوبکر ـ دیواری های مسجد آیاصوفیا

سلطان محمود یکم اول در سال ۱۷۳۹ دستور بازسازی مجـدد مسجـد را داد و به آن مدرسه‌ای که شامل مدرسه قرآن که هم اکنون به صورت کتابخانه‌است و ۳۰۰ هزار جلد کتاب در آن جـای دارد و همچنین یک آشپزخانه برای پختن غذا برای پخش غذا به بینوایان و یک کتابخانه اضافه نمود، در سال ۱۷۴۰ حوضی جهت غسل کردن ایجاد نمود که همه اینها در مجموع مسجد را تبدیل به یک محل اجتماع نمود. در همان زمان نیز یک راهرو بزرگ و یک محراب جدید در داخل ساخته شد.

 گنبد آیاصوفیا

عظمت و زیبائی گنبد ایاصوفیا و ظرافتی که معماران اولیه در ساخت آن به خرج داده‌اند در طول قرنها همواره موضوع بحث و تحسین تاریخدانان، معماران و مهندسین بوده‌است. گنبد ایاصوفیا بر روی چهار طاسچه قرار گرفته‌است. در ساختمان طاسچه‌ای گنبد بر روی گنبد دومی قرار می‌گیرد که در واقع بزرگتر از آن است و بخش بالایی به اضافة چهار جزء گرداگرد لبة گنبد از آن حذف شـده‌اند. و این چهار جزء اخیر به شکل چهار قوس یا طاقی درآمده‌اند که سطوح شان به هم می‌پیوندند و تشکیل یک مربع می‌دهند.

درون مسجد آیاصوفیا

این بنا کلاً از آجـر ساخته شده و با مرمر پوشانده شده‌است. دیوارهای آن با معرق‌های آجین شـده به سنگهای قیمتی تزئین یافته‌است. پاورپوینت معماری  در تزئینات بنای آن، از فلزات گرانبهای منتسب به هنر بیزانسی استفاده شده‌است. ستون‌های مرمرین این بنا از معبد «آرتمیس» و نیز از نقاط مختلف دنیا به آنجا آورده شـده‌است. در حیاط داخلی، فواره‌هایی برای وضو قرار دارد. در زاویة جنوبی مسجد به جای گلدسته‌ای از جنس سنگ، گلدسته‌ای آجرین بنا گردیده‌است.

مسجد ایاصوفیه

ایاصوفیه (Hagia Sophia)، که نامش به معنای “حکمت مقدس” است، تنها یک بنای تاریخی نیست؛ بلکه یکی از تأثیرگذارترین، پیچیده‌ترین و نمادین‌ترین سازه‌هایی است که بشر تاکنون آفریده است. این بنا که در قلب استانبول (قسطنطنیه سابق) قرار دارد، بیش از هر ساختمان دیگری در جهان، شاهد فراز و نشیب تاریخ، تغییر امپراتوری‌ها و تلاقی ادیان بوده است. ایاصوفیه به عنوان کلیسای جامع امپراتوری بیزانس، سپس مسجد اعظم سلاطین عثمانی، پس از آن موزه‌ای برای نمایش تاریخ هنر دو تمدن، و اکنون بار دیگر به عنوان مسجد، همواره کانون توجه و هویت بوده است. نوآوری شگفت‌انگیز معماری آن—قرار دادن گنبدی عظیم بر روی یک پلان چهارگوش—نه تنها تاریخ مهندسی را دگرگون کرد، بلکه فضایی روحانی و وصف‌ناپذیر آفرید که پس از ۱۵۰۰ سال، همچنان بازدیدکنندگان را مبهوت و متأثر می‌سازد.

مبانی نظری و مفهومی معماری ایاصوفیه

جاه‌طلبی امپراتور ژوستیانین برای ساخت ایاصوفیه، ریشه در دو هدف بزرگ داشت: نمایش قدرت امپراتوری روم شرقی (بیزانس) و خلق تجسمی کالبدی از الهیات مسیحی.

۱. گنبد به مثابه نماد آسمان: مفهوم کلیدی در طراحی ایاصوفیه، خلق یک فضای داخلی عظیم و یکپارچه بود که گویی گنبدی غول‌پیکر اما بی‌وزن بر فراز آن شناور است. این یک بیانیه قدرتمند الهیاتی بود. گنبد، نمادی از ملکوت آسمان بود که بر روی زمین فرود آمده و جامعه ایمانداران را در آغوش می‌گیرد. معماران ایاصوفیه، با تعبیه یک حلقه از چهل پنجره در پایه گنبد، این حس را به اوج رساندند. نوری که از این پنجره‌ها به درون می‌تابد، گنبد را از تکیه‌گاه‌هایش جدا کرده و آن را به صورت هاله‌ای نورانی و معلق در فضا نمایان می‌سازد. این فضا طراحی شده بود تا فرد را در برابر عظمت خداوند و شکوه امپراتور (نایب خدا بر روی زمین) به خشوع وادارد.

۲. تلفیق دو الگوی کهن: باسیلیکا و پلان مرکزی: تا پیش از ایاصوفیه، کلیساهای بزرگ معمولاً یا به شکل باسیلیکا (پلان طولی و مستطیلی با تمرکز بر یک محور حرکتی به سمت محراب) بودند یا پلان مرکزی (دایره یا چندضلعی با تمرکز بر یک نقطه مرکزی، معمولاً برای مقابر و تعمیدگاه‌ها). نبوغ معماران ایاصوفیه، آنتمیوس ترالسی و ایزیدوروس میلتوسی، در ادغام هنرمندانه این دو الگو بود. آنها ساختمانی آفریدند که هم دارای محور طولی و شکوه یک باسیلیکا است و هم تمرکز عمودی و عظمت یک بنای گنبددار مرکزی را داراست. این نوآوری، فضایی منحصربه‌فرد و پویا خلق کرد که در تاریخ معماری بی‌سابقه بود.

تاریخچه پرفراز و نشیب

• کلیسای اول و دوم: دو کلیسای قبلی که در این مکان ساخته شده بودند، در شورش‌ها و آتش‌سوزی‌ها از بین رفتند.
• شاهکار ژوستیانین (۵۳۷-۵۳۲ میلادی): پس از نابودی کلیسای دوم در شورش “نیکا”، امپراتور ژوستیانین اول دستور ساخت بنای فعلی را با این هدف داد که از تمام معابد پیشین خود، حتی معبد سلیمان، باشکوه‌تر باشد. بنا در مدتی بسیار کوتاه (کمتر از شش سال) ساخته شد که نشان از توانایی فوق‌العاده مهندسی و سازماندهی بیزانسی‌ها دارد.
• دوران امپراتوری بیزانس: برای نزدیک به ۹۰۰ سال، ایاصوفیه کلیسای مادرِ مسیحیت ارتدوکس و محل تاج‌گذاری امپراتوران بیزانس بود.
• دوران امپراتوری عثمانی (۱۹۳۴-۱۴۵۳): پس از فتح قسطنطنیه توسط سلطان محمد فاتح در سال ۱۴۵۳، ایاصوفیه بی‌درنگ به مسجد تبدیل شد و به عنوان مسجد سلطنتی اصلی امپراتوری عثمانی شناخته شد. در این دوره، عناصری چون مناره‌ها، محراب و منبر به آن اضافه شد و موزاییک‌های مسیحی با لایه‌ای از گچ پوشانده شدند (اما تخریب نشدند). معمار بزرگ عثمانی، معمار سینان، در قرن ۱۶ میلادی، با افزودن پشت‌بندهای عظیم، نقش حیاتی در تقویت سازه و بقای آن ایفا کرد.
• دوران موزه (۲۰۲۰-۱۹۳۵): به دستور آتاتورک، بنیان‌گذار جمهوری ترکیه، ایاصوفیه به موزه تبدیل شد. در این دوره، گچ‌ها از روی موزاییک‌های بیزانسی برداشته شد و این شاهکارهای هنری بار دیگر نمایان گشتند.
• مسجد-موزه امروز: در سال ۲۰۲۰، کاربری بنا بار دیگر به مسجد تغییر یافت.

تحلیل نوآوری سازه‌ای و معماری

چالش اصلی: قرار دادن دایره بر روی مربع چگونه می‌توان یک گنبد مدور و عظیم را بر روی یک فضای مربع شکل قرار داد؟ این بزرگترین چالش سازه‌ای معماران باستان بود.

• راه حل انقلابی: پاندانتیو (Pendentive) بزرگترین دستاورد فنی ایاصوفیه، استفاده استادانه از پاندانتیو یا سه‌کُنج است. پاندانتیو، یک سازه کروی-مثلثی شکل است که به آرامی و زیبایی، بار را از پایه دایره‌ای گنبد به چهار ستون عظیم در چهار گوشه مربع منتقل می‌کند. این راه حل، بسیار ظریف‌تر و یکپارچه‌تر از روش‌های قدیمی‌تر مانند “گوشواره” (Squinch) بود و امکان ایجاد فضاهای باز و وسیع در زیر گنبد را فراهم کرد.

سیستم هوشمند انتقال بار: وزن سرسام‌آور گنبد مرکزی (با قطر حدود ۳۱ متر) تنها بر روی چهار ستون اصلی قرار ندارد. نیروی رانش گنبد به سمت خارج، به طور هوشمندانه‌ای توسط دو نیم‌گنبد عظیم در شرق و غرب مهار می‌شود. این نیم‌گنبدها نیز به نوبه خود، بار را به نیم‌گنبدهای کوچکتر و در نهایت به دیوارهای ضخیم و پشت‌بندهای خارجی منتقل می‌کنند. این سلسله مراتب سازه‌ای آبشاری، نه تنها بنا را پایدار کرده، بلکه همان محور طولی باسیلیکا-مانند را در داخل به وجود آورده است.

تزئینات: گفتگوی هنر بیزانسی و اسلامی

فضای داخلی ایاصوفیه، موزه‌ای از هنر دو تمدن بزرگ است.

• موزاییک‌های بیزانسی: دیوارهای طبقه بالای ایاصوفیه با موزاییک‌های نفیسی با پس‌زمینه طلایی پوشیده شده‌اند که چهره‌های مسیح، مریم مقدس، و امپراتوران و ملکه‌های بیزانس را به تصویر می‌کشند. این پس‌زمینه‌های طلایی، نور را منعکس کرده و فضایی اثیری و بهشتی می‌آفریدند.
• عناصر اسلامی: پس از تبدیل شدن به مسجد، خوشنویسی اسلامی به یکی از عناصر برجسته تزئینی تبدیل شد. هشت لوح مدور عظیم که توسط خوشنویس بزرگ، مصطفی عزت افندی، در قرن نوزدهم نوشته شده و بر روی آن نام‌های الله، محمد (ص)، چهار خلیفه راشدین و حسنین (ع) نقش بسته، به نمادهای اسلامی بنا تبدیل شدند.

نتیجه‌گیری

ایاصوفیه یک ساختمان نیست، بلکه یک پدیده است. این بنا نقطه اوج جاه‌طلبی مهندسی رومی، اوج معنویت مسیحیت شرقی، و نماد قدرت امپراتوری عثمانی است. معماری آن، با حل مبتکرانه مسئله گنبد و خلق فضایی که هم عظیم و هم سبک به نظر می‌رسد، برای همیشه تاریخ معماری را تغییر داد. ایاصوفیه الهام‌بخش معمار سینان در ساخت مساجد باشکوهی چون سلیمانیه و سلطان احمد شد و به عنوان میراثی جهانی، همچنان به عنوان سندی زنده از تاریخ پرفراز و نشیب بشر و توانایی او برای خلق زیبایی‌های ماندگار، استوار ایستاده است.