همه معماری اسلامی را با تزئینات آن می شناسند. یکی از شاخصه های سبک های مختلف معماری پرداختن به تزئینات آن می باشد که با توجه به تزئینات به کار رفته در ابنیه معماری اسلامی می توان پی برد که بنا متعلق به کدام دوره معماری می باشد. نقوش اسلیمی جزء یکی از تزئینات پر کاربرد در تمامی دوره های تاریخی می باشد. فروشگاه معماری نوین پروژه تخصصی ترین وب سایت معماری برای شما پاورپوینتی کامل تحت عنوان پاورپوینت بررسی نقوش اسلیمی در معماری را در 57 اسلاید (قابل ویرایش) آماده و ارائه کرده است. در این پاورپوینت به بررسی نقوش اسلیمی پرداخته ایم و این تزئینات را در دوره های مختلف مورد بررسی قرار داده ایم.
فهرست مطالب:
- مقدمه
- ايده‌آل‌هاي رموز معنوي اسليمي
- علت رشد و ترقي نقوش تزئيني پس از اسلام
- علت نقض نقوش موجودات زنده
- نقوش اسليمي چيست ؟
- پيدايش نقوش اسليمي
- پيدايش نام اسليمي
- معاني و مفهوم نقوش اسليمي
- قوس حلزوني (اسپيرال)
- برگ هاي كنگره دار
- گل هاي ساده چهار پر و پنج پر
- موارد استفاده نقوش اسليمي
بهره گیری از نقوش اسلیمی در سردر محراب
نقوش اسلیمی:
نكته شگفت‌انگيزي كه در مورد نقوش اسلیمی مي‌توان گفت، اين است كه اكثر رشته‌هاي هنري در هنر اسلامي به همين برگ هاي شاخه‌اي و جنگلي شكل و نقوش هندسي ختم مي‌شود. و آنچنان اين كار جديست، كه تمام نيروهاي عميقاً خلاقه يك دوره هزار ساله را به خود مشغول مي‌كند و براي امروز دنيا، درك اين نكته و تجسم آن، نه تنها مشكل، بلكه باور نكردني است كه هنرمندان بزرگي، با نيروهاي الهام و اكتشاف خلاقه خود، در همه زندگيشان به محدوديتي اين چنين، در قواي خلاقه خود اصرار ورزند و تنها به يك شكل پايه «موتيف» تزييني بسنده كنند حال هرچند كه اين اشكال متنوع و گوناگون بوده باشند.
نقوش اسلیمی با گچ
ايده آل هاي رموز معنوي اسليمي:
هنرمند اسليمي از مفهوم «رويش گياهان» و «تكثير و زايش جهان طبيعي» ، تم‌هايي بي‌كرانه و متنوع را مي‌آفريند. اينگونه است كه در همه نقش‌هاي اسليمي مي‌توان از طريق تكرار هاي ريتميك ولي گوناگون و بسيار نزديك به منطق موسيقي روحيه‌اي واحد را تجسم بخشود كه هنر اسليمي را از لاقيدي مي رهاند و بدان، نظم و آئين مشخص و مرتبي را عرضه مي‌دارد بدين بيان، شايد هيجاني لايتناهي، از اعماق دل نگارگر مي‌جوشيد و آنگاه پالوده و استادانه، به قلم مي‌آمد، انسان كه در موسيقي مشرق زمين نيز چنين مشي‌اي را پيروي مي‌كند با ساخت موسيقائي اسليمي نيز، كه بيشتر به نواختن نقش‌ها شبيه است تا به نقاشي، مطابقت دارد.
نقوش اسلیمی بکار رفته در مسجد جامع اصفهان
نقوش اسلیمی چیست:
اسلیمی از لفظ اسلامی گرفته شده است این طرح از ابتکارات هنرمندان اشکانی و ساسانی است. اسلیمی عبارت است از گردش ها، پیچ و خم های مدور تکراری، اغلب قرینه که یادآور پیچش ساقه گیاه می تواند باشد و در نقوش تزیینی ایران نقش پایه ای دارد. برای رسم اسلیمی ها هم از قوس های حلزونی استفاد می شود.
نقوش اسلیمی بکار رفته در حرم
بررسی نقوش اسلیمی در معماری
نقوش اسلیمی، یکی از زیباترین، پیچیده‌ترین و معنوی‌ترین اشکال تزئینی در هنر و معماری اسلامی است که به عنوان امضای بصری این تمدن در سراسر جهان شناخته می‌شود. این نقوش که از ساقه‌ها و شاخه‌های در هم تنیده و برگ‌های стилизоваه شده گیاهان الهام گرفته‌اند، بر خلاف هنر طبیعت‌گرای غربی، به دنبال بازنمایی دقیق طبیعت نیستند، بلکه با انتزاعی کردن و ритмично کردن فرم‌های گیاهی، مفهومی عمیق‌تر از نظم، وحدت در کثرت و زیبایی لایتناهی خلقت را به نمایش می‌گذارند. اسلیمی در واقع تجسمی از باغ‌های بهشتی است که در قرآن وعده داده شده و استفاده از آن در معماری، به ویژه در فضاهای مقدسی مانند مساجد، تلاشی برای خلق فضایی معنوی و فرازمینی بر روی زمین است.
اساس و بنیان نقوش اسلیمی بر پایه خطوط منحنی و دوار استوار است. این خطوط که به صورت نرم و پیوسته در هم می‌پیچند و از یکدیگر منشعب می‌شوند، نمادی از تداوم، جاودانگی و حرکت بی‌پایان حیات هستند. در این نقوش هیچ نقطه شروع یا پایان مشخصی وجود ندارد؛ هر شاخه به شاخه‌ای دیگر متصل است و این چرخه تا بی‌نهایت می‌تواند ادامه یابد. این ویژگی، مفهوم توحید و وحدت وجود را در عرفان اسلامی تداعی می‌کند، جایی که همه چیز از یک منبع واحد سرچشمه گرفته و به سوی او بازمی‌گردد. این پیچ و تاب‌های موزون، چشم بیننده را در سطح کار به گردش درمی‌آورد و از تمرکز بر یک نقطه خاص جلوگیری می‌کند، که این خود به ایجاد حسی از آرامش و تأمل کمک می‌کند.
نقوش اسلیمی دارای انواع مختلفی هستند که هر یک ویژگی‌ها و نام‌های خاص خود را دارند. یکی از رایج‌ترین انواع آن، اسلیمی دهان اژدری است که در آن انتهای شاخه‌ها به فرمی شبیه به دهان باز یک موجود اساطیری (اژدها) ختم می‌شود. این فرم، پویایی و قدرت خاصی به نقش می‌بخشد. انواع دیگری مانند اسلیمی ساده، اسلیمی توپر، و اسلیمی برگی نیز وجود دارند. این نقوش اغلب با دیگر عناصر تزئینی هنر اسلامی، به ویژه نقوش ختایی (گل‌ها و غنچه‌های стилизоваه شده) و کتیبه‌نگاری به خطوطی مانند کوفی و ثلث، ترکیب می‌شوند تا یک مجموعه تزئینی غنی و چندلایه را به وجود آورند. این ترکیب هنرمندانه، به ویژه در کاشی‌کاری‌های معرق و هفت‌رنگ مساجد بزرگی چون مسجد شیخ لطف‌الله و مسجد امام اصفهان به اوج کمال خود رسیده است.
کاربرد نقوش اسلیمی در معماری بسیار گسترده و متنوع است. این نقوش را می‌توان در مواد و تکنیک‌های مختلفی مشاهده کرد. در کاشی‌کاری، از اسلیمی برای تزئین گنبدها، مناره‌ها، ایوان‌ها و محراب‌ها استفاده می‌شود. رنگ‌های درخشان لاجوردی، فیروزه‌ای و طلایی کاشی‌ها در زمینه آجری، جلوه‌ای بهشتی و خیره‌کننده به بنا می‌بخشد. در گچ‌بری، هنرمندان با مهارت فوق‌العاده‌ای، نقوش اسلیمی را به صورت برجسته بر روی دیوارها، محراب‌ها و زیر گنبدها اجرا می‌کردند که نمونه‌های باشکوه آن را می‌توان در محراب الجایتو در مسجد جامع اصفهان مشاهده کرد. آجرکاری نیز یکی دیگر از بسترهای تجلی این هنر بود، جایی که با چیدن آجرها به شیوه‌های مختلف، نقوش اسلیمی برجسته‌ای بر روی بدنه مناره‌ها و دیوارها ایجاد می‌شد. علاوه بر این، از این نقوش در کنده‌کاری روی چوب (برای درها، پنجره‌ها و منبرها)، قلم‌زنی روی فلز (برای ضریح‌ها و چلچراغ‌ها) و قالی‌بافی نیز به وفور استفاده شده است.
نقش اسلیمی فراتر از یک تزئین صرف، یک زبان بصری است که حامل پیام‌های عمیق فرهنگی و معنوی است. این هنر، با پرهیز از تصویرگری شمایل انسانی و حیوانی (که در بسیاری از زمینه‌های هنر اسلامی مکروه شمرده می‌شود)، راهی برای تجسم زیبایی و جلال الهی از طریق نظم هندسی و انتزاع گیاهی یافت. این نقوش با پوشاندن تمام سطوح و ایجاد یک بافت بصری یکپارچه، به فضا وحدت می‌بخشند و مرزهای سازه‌ای را در خود حل می‌کنند، گویی که تمام بنا در حال تسبیح و نیایش است. به همین دلیل، اسلیمی نه تنها چشم را می‌نوازد، بلکه روح را نیز به سوی تأمل در نظم پنهان جهان و زیبایی بی‌کران آفرینش رهنمون می‌سازد.
فروشگاه معماری نوین پروژه تخصصی ترین وب سایت معماری آماده ارائه خدمات در حوزه پروژه معماری، پاورپوینت معماری (تمامی دروس معماری)، رساله های معماری، فیلم آموزشی معماری و … می باشد تا دانشجویان رشته معماری را همراهی و راهنمایی کنند.
نقد و بررسی‌ها
هنوز بررسی‌ای ثبت نشده است.