معماری هر کشوری دارای سبک خاصی در طول دوران تاریخ خود می باشد که در ایران سبک ها به قبل و بعد از اسلام تقسیم می شود. قبل از اسلام در ایران به ترتیب سبک های 1- معماری ما قبل تاریخ تا دوره ماد 2- پارسی 3- پارتی وجود داشته و بعد از ورود اسلام شاهد چهار سبک 1- شیوه خراسانی 2- شیوه رازی 3- شیوه آذری 3- شیوه اصفهانی بوده ایم. وب سایت و فروشگاه معماری نوین پروژه تخصصی ترین وب سایت معماری در ایران برای شما پاورپوینتی کامل در 34 اسلاید که به بررسی سبک شناسی معماری ایران پرداخته را برای شما آورده است.
فهرست مطالب سبک شناسی معماری ایران:
- معماری ایران قبل از اسلام
- معماری ایران بعد از اسلام
- شیوه خراسانی
- ویژگی هاي شیوه خراسانی
- بناهای خراسانی
- شیوه رازي
- ویژگی هاي شیوه رازي
- بناهاي سبک رازي
- سبک آذري
- ویژگی های سبک آذری دوره ایلخانی با مرکز تبریز
- ویژگی های سبک آذري مربوط به دوره ي تیموري به مرکزیت سمرقند
- برخی از آثار بناهاي سبک آذري
- شیوه اصفهانی
- ویژگی هایی سبک اصفهانی
- برخی از بناهای سبک اصفهانی
- منابع
معماری ایران قبل از اسلام
معماری ایران بعد از اسلام
خلاصه ای از پاورپوینت سبک شناسی معماری ایران:
همانطور که گفته شد کلا در ایران 7 سبک معماری وجود دارد که سه سبک آن مربوط به قبل از اسلام می باشد و چهار سبک آن مربوز به بعد از ورود اسلام می باشد در ادامه به مقایسه سبک های بعد از اسلام که در این پاورپوینت معماری آورده شده است خواهیم پرداخت.
شیوه خراسانی:
- این سبک در قرون اولین ( 1 تا 4هجري) رایج بوده و تحت تأثیر پلان و نقشه مساجد عربی با ساختمانی ایرانی (پارتی) با فضاي ساده (فاقد تزئینات ) بنا احداث شده اند.
- در سبک خراسانی پلان و نقشه مساجد عربی و ساختمان بنا ایرانی است.
شیوه رازی:
شیوه رازي که همه ویژگی هاي خوب شیوه هاي پیشین را به بهترین گونه دارا می باشد در ا ین شیوه نغزکاري شیوه پارسی، شکوه شیوه پارسی و ریزه کاري شیوه خراسانی با هم پدیدار می شود. که اوج آن در دوره ي سلجوق ی بوده است. چون اولین بنا ها در شهر ري (راز) احداث گردیده، به سبک رازي معروف است. از مهمتر ین تغییرات این سبک حذف فضاي شبستانی و ستون هاي آن و احداث ا یوان، گنبد با پلان چهار ایوانی می باشد. اصلی ترین متنوع ترین سبک معماري ایرانی، سبک رازي است. سبک رازي تحت تأثیر سبک پارسی و پارتی قرار دارد.
شیوه آذری:
آذري، سبکی در معماري اسلامی ایران، منسوب به اذربایجان، مشهور به سبک مغولی ایرانی مغول و مقارن با دورة حکومت ایلخانان بر ایران.با ورود مغولان (ایلخانی) این شیوه معمار ي آغاز گردید و تا زمان صفویه ادامه داشته است. چون اولین بناها در تبریز احداث گردید به سبک آذري معروف است. دوره ي حکومت غازان خان را آغاز سبک آذري می دانند.
شیوه اصفهانی:
به شیوه ي معمار ي دوره ي صفو یه، سبک اصفهانی اطلاق می شود. چون اولین بنا در شهر اصفهان ساخته شده و به سبک اصفهانی معروف است. دوره ي حکومت شاه عباس را عصر طلایی سبک اصفهانی می دانند. در شیوه سبک اصفهانی توجه به بناهای عام المنفعه چون کاروان سرا ها و حمام ها و بازارها و مدارس داده شد.
دانلود پاورپوینت سبک شناسی معماری ایران
سبکشناسی معماری ایران، دانشی است که به طبقهبندی، تحلیل و تبیین تطور تاریخی فرمها، فضاها و تکنیکهای ساختمانی در فلات ایران میپردازد. این حوزه، فراتر از یک فهرستنویسی صرف از ویژگیهای بناها در دورههای مختلف، به دنبال کشف منطق درونی، اصول بنیادین و پارادایمهای فکری است که به معماری هر دوره هویتی منسجم و قابل تشخیص بخشیدهاند. مبانی نظری این دانش بر دو رویکرد اصلی استوار است: رویکرد تاریخی-توصیفی که بر پایه مطالعات باستانشناسی و تاریخ هنر شکل گرفته و رویکرد ساختاری-مفهومی که به دنبال کشف اصول پایدار و مفاهیم کلیدی در پس تحولات ظاهری است.
۱. رویکرد تاریخی-توصیفی: طبقهبندی بر اساس دورههای زمانی و ویژگیهای کالبدی
این رویکرد، که توسط پیشگامانی چون آرتور پوپ، آندره گدار و بعدها محمدکریم پیرنیا نظاممند شد، اساس درک ما از تاریخ معماری ایران را تشکیل میدهد. در این دیدگاه، “سبک” یا “شیوه” به مجموعهای از ویژگیهای فرمال، سازهای و تزئینی اطلاق میشود که در یک دوره تاریخی و جغرافیایی خاص، تکرار شده و به یک زبان مشترک معماری تبدیل شدهاند.
- طبقهبندی استاد محمدکریم پیرنیا: شناختهشدهترین طبقهبندی در این زمینه، تقسیمبندی ششگانه استاد پیرنیا است که بر اساس تحولات کالبدی و تاریخی صورت گرفته:
- شیوه پارسی (هخامنشیان): مبتنی بر برونگرایی، معماری صخرهای و سنگی، تالارهای ستوندار وسیع (آپادانا)، و اقتباس هنرمندانه از هنر ملل تابعه.
- شیوه پارتی (اشکانیان و ساسانیان): مبتنی بر نوآوریهای سازهای عظیم مانند ایوانهای با دهانه بزرگ، گنبدسازی بر روی پلان مربع (با استفاده از گوشواره)، و استفاده گسترده از طاق و گنبد.
- شیوه خراسانی (قرون اولیه اسلامی): مبتنی بر درونگرایی، مساجد شبستانی (چهلستونی)، سادگی و پرهیز از تزئینات و استفاده از مصالح بومآورد.
- شیوه رازی (سامانیان، سلجوقیان، خوارزمشاهیان): اوج معماری آجرکاری، ساخت گنبدهای دوپوسته، ظهور الگوی چهار ایوانی در مساجد و کاروانسراها، و تلفیق دقیق سازه و تزئین.
- شیوه آذری (ایلخانیان و تیموریان): مبتنی بر ساخت بناهای یادمانی با مقیاس عظیم، تأکید بر ارتفاع و عمودگرایی، استفاده از گنبدهای بلند و تزئینات غنی کاشیکاری (به ویژه معرق).
- شیوه اصفهانی (صفویه تا قاجار): مبتنی بر شهرسازی و طراحی مجموعههای شهری (مانند میدان نقش جهان)، سادگی در فرمهای کلی و پیچیدگی و غنای خیرهکننده در تزئینات داخلی و خارجی (کاشی هفترنگ)، و دستیابی به تناسبات طلایی.
این طبقهبندی، یک چارچوب ارزشمند برای فهم سیر تحول تاریخی معماری ایران فراهم میکند، اما باید توجه داشت که مرز بین این شیوهها همواره قاطع و مشخص نیست و عناصر هر شیوه، در شیوه بعدی به حیات خود ادامه داده و تکامل یافتهاند.
۲. رویکرد ساختاری-مفهومی: کشف اصول پایدار و مفاهیم بنیادین
این رویکرد، به جای تمرکز بر تفاوتهای سبکی در دورههای مختلف، به دنبال کشف اصول و مفاهیم پایداری است که در طول تاریخ، علیرغم تغییر حکومتها و ایدئولوژیها، در کالبد معماری ایران تداوم داشتهاند. این اصول، “DNA” یا “کد ژنتیک” معماری ایرانی را تشکیل میدهند.
- اصل درونگرایی (Introversion): همانطور که در شیوه خراسانی ذکر شد، معماری ایرانی (چه در خانهها، چه در مساجد و کاروانسراها) به طور کلی یک معماری درونگراست. حیاط مرکزی به عنوان قلب بنا، فضایی امن، آرام و کنترلشده از نظر اقلیمی و بصری ایجاد میکند و زندگی را از محیط پرهیاهوی بیرون جدا میسازد. این اصل، پاسخی هوشمندانه به اقلیم گرم و خشک، و همچنین بازتابی از ارزشهای فرهنگی مبتنی بر حریم و خانواده است.
- اصل مرکزیت و سلسله مراتب (Centrality and Hierarchy): فضاها در معماری ایرانی به ندرت به صورت اتفاقی در کنار هم قرار میگیرند. معمولاً یک فضای مرکزی (حیاط، گنبدخانه، هشتی) وجود دارد که سایر فضاها بر اساس درجه اهمیت و عملکرد، به صورت سلسله مراتبی حول آن سازماندهی میشوند. این اصل، به فضاها نظم، خوانایی و معنا میبخشد. برای مثال، در یک خانه سنتی، فرد از طریق یک مسیر حرکتی پیچیده (سردر، دالان، هشتی) به حیاط به عنوان قلب خانه میرسد که این خود یک سلسله مراتب در دسترسی را تعریف میکند.
- اصل شفافیت و تداوم فضایی (Transparency and Spatial Continuity): برخلاف تصور اولیه از درونگرایی، معماری ایرانی در درون خود، بسیار شفاف و سیال است. استفاده از ایوانها، رواقها و ارسیها، مرز بین فضای باز (حیاط) و فضای بسته (اتاقها) را کمرنگ کرده و یک تداوم بصری و فیزیکی دلپذیر ایجاد میکند. این فضاهای نیمهباز و نیمهبسته، به عنوان واسطههای اقلیمی و فضایی عمل کرده و زندگی را در تمام فصول سال در جریان نگه میدارند.
- اصل مردمواری (Human Scale): با وجود بناهای یادمانی عظیم، بخش عمده معماری ایرانی (به ویژه معماری مسکونی) دارای مقیاس انسانی است. ابعاد فضاها، ارتفاع درها و پنجرهها و جزئیات، متناسب با ابعاد بدن انسان طراحی شده و حسی از تعلق و راحتی را القا میکند.
- اصل خودبسندگی و استفاده از مصالح بومآورد (Sustainability and Local Materials): معماری سنتی ایران، نمونهای برجسته از معماری پایدار است. سازندگان با دانش عمیق از اقلیم و منابع محلی، از مصالحی چون خشت، آجر، گچ و چوب که در دسترس بودند، به بهینهترین شکل ممکن استفاده میکردند. تکنیکهایی مانند بادگیر، آبانبار، قنات و گودالباغچه، راهحلهای هوشمندانهای برای تطبیق با شرایط سخت محیطی بودهاند.
نتیجه گیری
سبکشناسی معماری ایران یک دانش چندلایه است. رویکرد تاریخی-توصیفی به ما میگوید “چه چیزی” و “در چه زمانی” ساخته شده است، اما رویکرد ساختاری-مفهومی به ما کمک میکند تا بفهمیم “چرا” و “چگونه” این معماری در طول هزاران سال توانسته است هویتی چنین منسجم، پایدار و معنادار را حفظ کند. درک جامع معماری ایران، نیازمند تلفیق این دو رویکرد و دیدن هر بنا هم به عنوان محصول یک دوره تاریخی خاص و هم به عنوان حلقهای از یک زنجیره مفهومی طولانی است.
پیشنهاد ویژه:
شما می توانید برای سفارش پایان نامه و پروپوزال و انجام پروژه های معماری در مقطع کاردانی، کارشناسی و کارشناسی ارشد با ما تماس بگیرید.
نقد و بررسیها
هنوز بررسیای ثبت نشده است.