بازار همدان با داشتن 16 سرا یکی از زیبا ترین و بزرگترین بازار های تاریخی در ایران می باشد. از ابتدا بازار ها جزء بناهای با اهمیت در زندگی روزمره انسان ها بوده زیرا تمامی مایحتاجات زندگی را از آنجا فراهم می کردند. لذا میتوان به اهمیت این بناها پی برد. فروشگاه معماری نوین پروژه تخصصی ترین وب سایت معماری برای شما پاورپوینت معرفی کامل بازار همدان را در 190 اسلاید (قابل ویرایش) آماده و ارائه نموده است. در این پاورپوینت به طور کامل بازار همدان را از لحاظ پیدایش، تاریخچه، سرا ها و … مورد بررسی قرار داده ایم.
فهرست مطالب:
- بازار همدان
- ديرينه شناسي بازار همدان
- تعداد طبقات
- عناصر بازار
- سراي همدان
- سراي تحديدسراي سبزواري
- سراي افتخاري
- سراي قديسه
- سراي قبله
- سراي بانك
- سراي يعقوب ياري
- سراي دكتر مطلب
- سراي قلمداني
- سراي نو
- سراي ملا يوسف
- سراي شريفيه
- سراي مازوچي
- سراي حسينخاني
- سراي ميرزا كاظم
- سراي شريف الممال
بازار همدان
ديرينه شناسي بازار همدان:
به استنناد مدارك حتي پيش از هر دولت در پايتخت مادان يعني هگمتانه باستان داد و ستد و بازرگاني بسيار پر رونق بوده است اما هر چند كه به اشاره مقدسي و ابن حوقل قدمت ساختمان اوليه بازار مربوط به دوره سامانيان است. ليكن به جز بناي كاروانسراي گلشن كه متعلق به عهد صفوي است، بخش هاي عمده بازار كنوني در دوره قاجار و يا پهلوي ساخته شده اند.
همدان به لحاظ جغرافيايي در مركز تقاطع شاهراه هاي شمال به جنوب و مغرب به مشرق (راه خراسان) قرار گرفته كه از قديمي ترين ادوار ما قبل تاريخي يك چهار راه نظامي – سياسي و تجاري – كارواني به شمار مي آمده است و طبيعي است كه مركز مبادلات كالائي و بازرگاني نيز باشد و چنين پايتختي داراي تأسيسات مربوط به اين امر نيز بوده است.
بازار همدان:
استخوان بندي بازار همدان همايش سراها، عناصر مذهبي – فرهنگي ،راسته ها و معابر شطرنجي پديد آمدهاست كه جهت محورهاي عمده آن از شمال غربي به جنوب شرقي است. اين امتداد در بافت و مسير و رود دو اتصال به شبكه شهر در اين راستا ، نطفه اوليه بازار را بارز مي كند. اواخر دوران قاجار مصادف با يك دوره از رونق يافتن تجارت در همدان بود، به همين سبب بخش هاي مسكوني مجاور بازار به مراكز تجاري جديد تبديل شدند كه از جمله اين مناطق مي توان به كاروانسراهاي دكتر مطلب و بانك كه به ترتيب منازل مسكوني خاندان كمالي و حاج عبدالباقي بود اشاره كرد. در دوران پهلوي با احداث خيابان هاي جديد، بازار ، محدود به خيابان هاي شورين، اكباتان و بابا طاهر و كمي در مجاورت خيابان بابا طاهر شد. خيابان ها باگذر از روي بازار شبكه ارتباطي آن را دچار مشكل كردند.
بازار همدان
دسترسی به بازار:
امروزه دسترسي به بازار از طريق سه خيابان مذكور و نيز ميدان مركزي شهر تامين مي شود. ارتباطي داخلي ني به وسيله شاخه هاي اصلي و فرعي صورت مي گيرد كه از كيفيت غير مطلوبي برخور دارند. مجموعه فوق شامل 38 راسته و 20 سراي واجد ارزش در كنار 53 سراي فاقد ارزش معماري مي باشد.
معرفی کامل بازار همدان
بازار سنتی همدان، قلب تپنده اقتصاد و فرهنگ این شهر کهن، مجموعه‌ای وسیع و پیچیده از راسته‌ها، سراها، تیمچه‌ها و کاروانسراهاست که تاریخ پرفراز و نشیب این دیار را در کالبد خود حفظ کرده است. این بازار که هسته اصلی آن در دوران قاجار شکل گرفته و بر روی بقایای بازارهای قدیمی‌تر بنا شده، نه تنها یک مرکز تجاری، بلکه یک فضای اجتماعی زنده و پویاست که معماری آن به شکلی هوشمندانه برای پاسخگویی به نیازهای اقلیمی، اقتصادی و فرهنگی طراحی شده است.
ساختار و سازمان فضایی
برخلاف بسیاری از بازارهای خطی، ساختار کلی بازار همدان حول یک میدان مرکزی (میدان امام خمینی) و شش خیابان اصلی که به صورت شعاعی از آن منشعب می‌شوند، سازماندهی شده است. این طرح که در دوره پهلوی اول بر اساس الگوهای شهرسازی مدرن ایجاد شد، بافت سنتی بازار را تحت تاثیر قرار داد، اما هسته اصلی آن همچنان در حد فاصل این خیابان‌ها باقی مانده است. بازار همدان از حدود ۳۰ راسته اصلی تشکیل شده که هر یک به صنف خاصی اختصاص دارد؛ از راسته زرگرها، کفاش‌ها و قنادها گرفته تا راسته صحاف‌ها و بزازها. این تفکیک صنفی، یافتن کالاها را برای خریداران آسان کرده و رقابت و همکاری میان کسبه را سامان می‌بخشد.
علاوه بر راسته‌ها که مسیرهای اصلی و عمومی بازار هستند، فضاهای نیمه‌خصوصی و خصوصی‌تری نیز در این مجموعه وجود دارند:
- سراها و کاروانسراها: این‌ها حیاط‌های بزرگی بودند که در گذشته به عنوان مرکز عمده‌فروشی، انبار کالا و محل اقامت بازرگانان غیربومی عمل می‌کردند. حجره‌ها در اطراف حیاط مرکزی قرار گرفته و فضایی امن و آرام را برای تجارت فراهم می‌آوردند. سراهای معروفی مانند سرای گمرک، سرای پیغمبر و سرای میرزا کاظم از نمونه‌های مهم در بازار همدان هستند.
- تیمچه‌ها: این فضاها معمولاً بخش‌های سرپوشیده و کوچکتری از بازار هستند که به فروش کالاهای گران‌بها و خاص مانند فرش، پارچه‌های نفیس و خشکبار اختصاص داشتند. تیمچه‌ها اغلب دارای معماری نفیس‌تر و تزئینات بیشتری مانند گنبدهای زیبا و یزدی‌بندی‌های هنرمندانه هستند. تیمچه مظفریه یکی از زیباترین بخش‌های بازار است.
ویژگی‌های معماری
معماری بازار همدان نمونه‌ای برجسته از معماری متناسب با اقلیم سرد و کوهستانی این منطقه است. سقف بازار به صورت طاق و گنبد طراحی شده که در زمستان‌های سرد، از هدر رفتن گرما جلوگیری کرده و در تابستان، سایه‌ای خنک و مطبوع فراهم می‌آورد. نورگیرهایی که در رأس گنبدها تعبیه شده‌اند، روشنایی داخل بازار را به شکلی کنترل شده تامین می‌کنند و از تابش مستقیم آفتاب جلوگیری می‌نمایند.
مصالح اصلی به کار رفته در ساخت بازار، آجر، خشت و سنگ است که همگی از مصالح بومی منطقه هستند. تزئینات معماری در بازار همدان، برخلاف بازارهای شهرهایی مانند اصفهان یا کاشان، کمتر جنبه تجملاتی دارد و بیشتر بر کارایی و استحکام بنا متمرکز است. با این حال، در بخش‌هایی مانند تیمچه‌ها و سردر برخی سراها، میتوان نمونه‌های زیبایی از آجرکاری‌های تزئینی، مقرنس‌کاری و گچ‌بری را مشاهده کرد.
اهمیت اجتماعی و فرهنگی
بازار همدان همواره چیزی فراتر از یک مرکز خرید و فروش بوده است. این مجموعه با در بر گرفتن مساجد مهمی مانند مسجد جامع و مسجد پیغمبر، نقش یک مرکز مذهبی را نیز ایفا می‌کند. صدای اذان از گلدسته‌های مساجد با همهمه کسبه در هم می‌آمیزد و فضایی منحصر به فرد ایجاد می‌کند. حمام‌های سنتی، زورخانه‌ها و قهوه‌خانه‌هایی که در دل بازار جای گرفته‌اند، آن را به محلی برای تعاملات اجتماعی، گذراندن اوقات فراغت و تبادل اخبار و اطلاعات تبدیل کرده‌اند.
امروزه با وجود توسعه مراکز خرید مدرن، بازار سنتی همدان همچنان به عنوان یکی از اصلی‌ترین قطب‌های اقتصادی شهر به حیات خود ادامه می‌دهد. این مجموعه زنده و پویا، نه تنها بازتابی از تاریخ غنی همدان، بلکه بخشی جدایی‌ناپذیر از هویت فرهنگی و اجتماعی مردمان آن است که هر بازدیدکننده‌ای را با خود به سفری در دل تاریخ و سنت می‌برد.
فروشگاه معماری نوین پروژه تخصصی ترین وب سایت معماری آماده ارائه خدمات در حوزه پروژه معماری، پاورپوینت تمامی دروس معماری، رساله های معماری، فیلم آموزشی معماری و … می باشد تا دانشجویان رشته معماری را همراهی و راهنمایی کنند.
نقد و بررسی‌ها
هنوز بررسی‌ای ثبت نشده است.