حفظ بناهای تاریخی همیشه مورد اهمیت حکام و بزرگان کشور بوده زیرا به عنوان میراث فرهنگی یک کشور باید از آن مراقبت شود تا به نسل های دیگر انتقال پیدا کند. یکی از بناهای معماری و تاریخی در تبریز اجی چای می باشد که مورد مرمت قرار گرفته است. فروشگاه معماری نوین پروژه تخصصی ترین وب سایت معماری برای شما پاورپوینت مرمت پل آجی چای تبریز را در 38 اسلاید (قابل ویرایش) آماده و ارائه نموده است. در این پاورپوینت این بنای تاریخی را به طور کامل مورد بررسی قرار داده ایم و علاوه بر معرفی بنا به آسیب شناسی و طرح احیای آن پرداخته ایم.
فهرست مطالب:
- معرفی شهر تبریز
- هدف از مرمت
- هدف از آسيب شناسي
- کسب شناخت نسبت به بنا
- مختصات جغرافیایی و محل قرار گیری پل (آجی چای)
- شناخت وضع موجود و عملکرد فعلی پروژه
- بررسی ایده های آفرینش اثر و فنون ساخت
- بررسی علت کلی تخریب
- آسیب شناسی بنا از ابتدای ساخت تا حال
- نگاهی کلی به سمت های مرمت شده
- آسیب های اساسی
مختصات جغرافیایی و محل قرار گیری پل (آجی چای):
رودخانه آجی چای یا تلخه رود در 10 کیلومتری شمال تبریز در دره های کوه عینالی (سرخاب) جاری است و سطح آبریز آن 8547 کیلومتر مربع است. این رودخانه معرف ترین رودخانه حوزه دشت و جلگه تبریز است که آب های آن از دامنه های سبلان جنوبی سرچشمه و در بین راه تمامی آب های رودها و دشت های شهرستان سراب، بستان آباد، اهر، مهران و حومه شمال شرق تبریز در یک بستر بزرگ به آن پیوسته و در نهایت به دریاچه ارومیه جریان می یابد.
موقعیت پل آجی چای
معرفی پل آجی چای:
پل آجیچای یکی از پلهای تاریخی شهر تبریز میباشد. این پل در پیوستگی فرودگاه تبریز و در بلوار شهید بابایی تبریز قرار دارد و قدمت آن به دوران صفویه و قاجاریه نسبت داده میشود. پل آجی چای دارای ۱۶ دهنه میباشد و در ازای آن ۱۰۵ متر و پهنای این پل تاریخی ۵ متر میباشد این پل از مسیر بلوار خلبان به جاده فرودگاه روی رودخانه تلخه رود ساخته شده است. این پل شامل ۱۶ دهنه است که به جز سه دهنه که طاقی هلالی دارند، بقیه دارای طاق جناغی است. پل آجی چای از قدیمیترین آثار شهر تبریز است و در زمان ولیعهدی عباس میرزا توسط حاج سید حسین تاجر معروف به تبریزی تعمیر شده است.
شناخت وضع موجود وعملکرد فعلی پروژه:
هم اکنون دست اندرکاران سازمان شهرداری تبریز در بخش نیم روزی پل طرح ساخت دریاچه ساختگی را در دست کار دارند و در کنار ساخت دریاچه ساختگی پل آجی چای نیز بصورت ویژه مورد نورپردازی قرار خواهد گرفت. معماری پل یکدست نیست. این پل به علت طغیان رودخانه و جنگهای منطقهای بارها صدمه دیده و مرمت شده است. نام این پل اولین بار در متون صفویه و در زمان شاه اسماعیل اول در سفرنامه ونیزیان ثبت شده است.
پل آجی چای
آسیب شناسی:
در مورد آسیب شناسی پل می توان بیشتر به نفوذ رطوبت به سازه ی پل اشاره نمود.از نظر عوامل بروزی روی سازه می توان گفت اگر عوامل مخل های پل را شناسایی ننماییم وبه آن رسیدگی نکنیم در آینده ی خیلی نزدیک شاهد تخریب دهنه های طاق ها و در بعضی از پایه های ستون که بیشتر در معرض نفوذ رطوبت قرار دارند خواهیم شد و می توان اشاره ی کوچکی نیز به نوشته های روی اثر بنماییم که عدم جلوگیری از این کار باعث به هم ریختگی نمای زیبای پل اشاره کرد.
آسیب شناسی
مرمت پل آجی چای تبریز
پل آجی چای (تلخه رود) یکی از مهمترین و قدیمیترین پلهای تاریخی شهر تبریز است که بر روی رودخانهای به همین نام قرار گرفته است. این پل که در طول تاریخ به نامهای دیگری همچون پل ونیار و پل نادر نیز شناخته میشده، به دلیل قرارگیری در مسیر جاده ابریشم و مسیر ارتباطی تبریز به شمال و غرب کشور، از اهمیت استراتژیک بالایی برخوردار بوده است. قدمت این پل به دوران صفویه و قاجاریه بازمیگردد و در طول سالیان متمادی به دلیل وقوع سیلابها و عوامل طبیعی دیگر، بارها دچار آسیب و نیازمند مرمت و بازسازی شده است.
اهمیت تاریخی و معماری
پل آجی چای با طولی در حدود ۲۰۰ متر و عرض ۵ متر، دارای ۱۶ چشمه طاق است که ابعاد آنها به صورت یکسان طراحی نشده و این تنوع در ابعاد، یکی از ویژگیهای منحصر به فرد معماری آن محسوب میشود. مصالح اصلی به کار رفته در ساخت این پل شامل آجر، سنگ و ملات ساروج است که نشان از دانش فنی و مهندسی بالای معماران آن دوره دارد. پایههای پل از سنگهای تراشیده شده ساخته شده تا مقاومت لازم در برابر جریان شدید رودخانه را داشته باشند و طاقها نیز با آجر به صورت جناغی و هلالی اجرا شدهاند. این پل نه تنها یک سازه عملکردی برای عبور و مرور بوده، بلکه به عنوان یک عنصر شاخص معماری در منظر شهری تبریز نیز نقش ایفا میکرده است.
آسیبشناسی و چالشهای مرمت
با گذشت زمان و به ویژه به دلیل طغیانهای فصلی رودخانه آجی چای، این پل دچار آسیبهای جدی شد. از جمله مهمترین این آسیبها میتوان به تخریب بخشی از طاقها، فرسایش پایهها، شسته شدن مصالح و از بین رفتن جانپناهها اشاره کرد. علاوه بر عوامل طبیعی، دخالتهای انسانی و عدم توجه به نگهداری اصولی نیز در تخریب این بنای تاریخی موثر بوده است. فرآیند مرمت چنین سازهای با چالشهای متعددی روبرو است. شناسایی دقیق مصالح اصلی و تلاش برای تهیه و استفاده از مصالح همگون با بنا، درک صحیح از تکنیکهای ساخت و ساز سنتی و اجرای دقیق عملیات مرمتی از جمله این چالشها به شمار میروند. هدف اصلی در مرمت پل آجی چay، حفظ اصالت کالبدی و تاریخی بنا و در عین حال، استحکامبخشی به آن برای مقابله با تهدیدات آتی است.
فرآیند و اقدامات مرمتی
پروژههای مرمتی پل آجی چای در دورههای مختلف و با رویکردهای متفاوتی انجام شده است. این اقدامات شامل مراحل مختلفی از جمله مستندنگاری و آسیبشناسی دقیق، پاکسازی بستر رودخانه و اطراف پل، تقویت و بازسازی پایههای سنگی، بازسازی طاقهای فرو ریخته با استفاده از آجرهای سنتی و ملاتهای سازگار، و همچنین مرمت و بازسازی جانپناهها و کفسازی روی پل بوده است. یکی از نکات حائز اهمیت در این پروژهها، تلاش برای حفظ ویژگیهای بصری و معماری پل مطابق با اسناد و شواهد تاریخی بوده است. این مرمتها نه تنها به دنبال احیای عملکرد سازهای پل، بلکه به دنبال بازگرداندن هویت تاریخی و فرهنگی آن به شهر تبریز بودهاند. امروزه پل آجی چای به عنوان یکی از آثار ملی ایران، شاهدی بر تاریخ پرفراز و نشیب این منطقه و نمادی از دانش مهندسی و هنر معماری ایرانی است که به همت تلاشهای مرمتی، برای نسلهای آینده حفظ شده است.
فروشگاه معماری نوین پروژه تخصصی ترین وب سایت معماری آماده ارائه خدمات در حوزه پروژه معماری، پاورپوینت تمامی دروس معماری، رساله های معماری، فیلم آموزشی معماری و … می باشد تا دانشجویان رشته معماری را همراهی و راهنمایی کنند.
نقد و بررسیها
هنوز بررسیای ثبت نشده است.