یکی از تکیه های مذهبی مهم در کرمانشاه تکیه بیگلربیگی می باشد که به خانه حیدری معروف است. بناهای با قدمت تاریخی از لحاظ میزان آسیب پذیری همیشه در معرض خطراتی می باشند. بناهای پر رفت و آمد همیشه در معرض آسیب های انسانی می باشند. فروشگاه معماری نوین پروژه تخصصی ترین وب سایت معماری برای شما پاورپوینتی کامل تحت عنوان پاورپوینت مرمت تکیه بیگلربیگی کرمانشاه (خانه حیدری) را در 46 اسلاید (قابل ویرایش) آماده و ارائه نموده است. در این پاورپوینت به طور کامل این تکیه را که جزء بناهای قدیمی کرمانشاه می باشد را از لحاظ معرفی بنا، آسیب شناسی و … مورد بررسی قرار داده ایم.
فهرست مطالب:
- موقعیت بنا بافت قدیم- بافت جدید
- تاریخچه بنا
- موقعیت فعلی اثر
- نوع بهره برداری اثر (قبلی، فعلی)
- مشخصات بنا
- طبقه همکف
- طبقه فوقانی
- نما، پلان، برش
- قوس ها (پنج اُ هفت)
- الحاقیات بنا
- کفسازی بام و محوطه سازی
- کفسازی داخل بنا
- تزیینات آجرکاری و در و پنجره
- آسیب های وارده به بنا در سال های گذشته
- عوامل تخریب به وسیله مردم (ساکنین)
- رفع آسیب تاًسیساتی
- طرح مرمت طرح پیشنهادی
- طرح پیشنهادی
تکیه بیگلربیگی(خانه حیدری)
موقعیت بنا:
تکیه بیگلربیگی در مرکز شهر کرمانشاه، حدودآ در یک کیلومتری میدان آزادی (کوروش سابق) به سمت خیابان مدرس(سپه سابق) رو به روی مسجد جامع واقع شده است. در سال 1309 ه.ق بنای این تکیه به همت مرحوم عبد الله خان فراش باشی ملقب به بیگلربیگی شروع و عملیات ساختمانی ان در سال 1315 ه.ق به اتمام رسید بافت این منطقه به عنوان یکی از قدیمی ترین بافت های کرمانشاه محسوب می شود.
موقعیت بنا در خیابان مدرس (سپه سابق) بافت جدید شهر
تاریخچه بنا:
تکیه بیگلربیگی دربافت قدیمی شهر کرمانشاه، در خیابان مدرس (سپه سابق) مقابل مسجد جامع قرار دارد. ساخت این تکیه در سال 1309 ه.ق توسط مرحوم خادم الحسین ”عبداله خان فراش باشی“ از مقامات مشهور و متنفذ کرمانشاه در دوره قاجار شروع و عملیات ساختمانی آن در سال 1315 ه.ق به اتمام رسید، همچنین تزیینات گچبری و آینه کاری آن در سال 1326 تکمیل شد.
تکیه بیگلر بیگی دارای سه ورودی است. ورودی اصلی آن در جهت جنوب شرق قرار دارد. ورودی دیگر تکیه از طریق کوچه بن بست جبهه ی شمالی است. از طریق این ورودی می توان به فضاهای مسکونی ضلع شمالی تکیه دسترسی پیدا کرد. ورودی سوم در جبهه ی جنوب غرب است.
معرفی بنا:
پس از سردر ورودی فضای هشتی قرار دارد. در دیواره های این فضا طاقچه هایی ایجاد شده و سقف آن با رسم بندی های آجری تزیین شده است. در ضلع شمالی هشتی، درگاه چوبی وجود دارد که از طریق آن می توان وارد خانه های وابسته به تکیه شد. پس از هشتی دالان نسبتا درازی قرار دارد که به حیاط اصلی تکیه منتهی می شود. سقف دالان نیز با تزیینات معقلی مزین شده است. در ضلع جنوبی دالان، دو درگاه چوبی ایجاد شده است و از طریق آن می توان به خانه های جبهه جنوبی تکیه دسترسی یافت. این اثر در گذشته به عنوان تکیه و حسینیه استفاده می شد. در سال 1381 به سازمان میراث فرهنگی اهدا شد و تبدیل به موزه ی خط شد. در این موزه مجموعه ای از آثار خوشنویسانی چون میر عماد کلهر و … نسخ خطی تاریخی و نیز عکس های صد سال اخیر تاریخ کر مانشاه و … به نمایش گذاشته شده است.
تکیه بیگلربیگی
مرمت تکیه بیگلربیگی کرمانشاه (خانه حیدری)
تکیه بیگلربیگی، واقع در بافت تاریخی شهر کرمانشاه و محله قدیمی فیض‌آباد، یکی از زیباترین و باشکوه‌ترین بناهای به جای مانده از دوره قاجار در این شهر است. این بنا که در ابتدا به عنوان یک خانه مسکونی توسط “عبدالله خان فراش باشی” ملقب به “بیگلربیگی” ساخته شد، به دلیل داشتن یک حسینیه یا تکیه منحصر به فرد در داخل خود، به این نام شهرت یافته است. امروزه این مجموعه پس از مرمت، به عنوان “موزه پارینه‌سنگی زاگرس” و “موزه خط و کتابت” مورد استفاده قرار گرفته است. فرآیند مرمت این بنای ارزشمند، تلاشی برای حفظ شاهکار هنر آینه‌کاری و گچبری دوره قاجار و احیای آن برای کاربری فرهنگی جدید بوده است.
اهمیت تاریخی و معماری
تکیه بیگلربیگی که ساخت آن به سال ۱۳۲۶ هجری قمری بازمی‌گردد، نمونه‌ای کامل از معماری خانه‌های اعیانی دوره قاجار است. این مجموعه دارای یک حیاط وسیع و اصلی است که فضاهای مختلفی در اطراف آن سازماندهی شده‌اند. شاخص‌ترین بخش این مجموعه، تالار اصلی یا “حسینیه” است که در جبهه غربی حیاط قرار دارد و اوج هنر و تزئینات بنا را به نمایش می‌گذارد.
- آینه‌کاری: ویژگی منحصر به فرد و خیره‌کننده تکیه بیگلربیگی، آینه‌کاری‌های وسیع و بسیار ظریف آن است. تمام سقف و دیوارهای تالار اصلی با قطعات کوچک و بزرگ آینه در قالب طرح‌های هندسی، اسلیمی و مقرنس‌های آینه‌ای پوشیده شده است. این آینه‌کاری‌ها با انعکاس نور، فضایی درخشان، روحانی و تقریباً غیرمادی خلق می‌کنند که در نوع خود بی‌نظیر است.
- گچبری و تزئینات دیگر: در کنار آینه‌کاری، گچ‌بری‌های نفیسی با نقوش گیاهی و انسانی و همچنین کتیبه‌هایی با مضامین مذهبی و اشعار، زیبایی تالار را دوچندان کرده است. سرستون‌های گچبری شده، ارسی‌ها (پنجره‌های کشویی با شیشه‌های رنگی) و تزئینات روی درها و پنجره‌ها، غنای هنری این بنا را تکمیل می‌کنند.
- ساختار فضایی: این مجموعه علاوه بر تالار اصلی، شامل بخش‌های دیگری مانند حیاط‌های اندرونی و بیرونی، اتاق‌های متعدد، زیرزمین (حوض‌خانه) با جریان آب و حمام خصوصی بوده که نشان‌دهنده یک زندگی کاملاً اشرافی است.
آسیب‌شناسی و چالش‌های مرمت
این بنا نیز پس از دوران شکوه خود، برای مدتی دچار فراموشی و فرسودگی شد. آسیب‌های اصلی که مرمت آن را ضروری می‌ساخت، عبارت بودند از:
- آسیب به تزئینات آینه‌کاری: نفوذ رطوبت از سقف و دیوارها باعث کدر شدن، زنگ‌زدگی جیوه پشت آینه‌ها و جدا شدن قطعات آینه از بستر گچی شده بود. لایه‌ای از دوده و گرد و غبار نیز درخشندگی آن‌ها را از بین برده بود.
- فرسودگی سازه‌ای: بخش‌هایی از سقف‌های چوبی و طاق‌های آجری دچار فرسودگی و نشست شده بودند.
- تخریب عناصر چوبی: درها، پنجره‌ها و به خصوص ارسی‌های نفیس بنا دچار پوسیدگی، شکستگی و از بین رفتن شیشه‌های رنگی خود شده بودند.
- آسیب‌های عمومی: فرسودگی کف‌فرش‌ها، سیستم تاسیساتی و آسیب به دیوارهای حیاط از دیگر مشکلات بنا بود.
مرمت آینه‌کاری‌ها، حساس‌ترین و تخصصی‌ترین بخش پروژه بود، زیرا هرگونه اشتباه می‌توانست به تخریب جبران‌ناپذیر این اثر هنری منجر شود.
فرآیند و اقدامات مرمتی
پروژه مرمت تکیه بیگلربیگی با هدف حفظ حداکثری اصالت بنا و آماده‌سازی آن برای کاربری موزه‌ای انجام شد.
- مستندنگاری و مطالعات: وضعیت تمام بخش‌ها، به ویژه تزئینات آینه‌کاری و گچبری، با جزئیات کامل مستند شد. از تمام طرح‌ها و نقوش، الگوبرداری و نقشه‌برداری دقیق صورت گرفت.
- مرمت آینه‌کاری‌ها و گچ‌بری‌ها: این مرحله توسط ماهرترین استادکاران و هنرمندان انجام شد. قطعات آینه که از جای خود جدا شده بودند، با دقت شماره‌گذاری، پاکسازی و دوباره در جای خود نصب شدند. آینه‌های شکسته یا از بین رفته، با آینه‌های جدید که به روش سنتی جیوه‌اندود شده بودند، جایگزین شدند. سطوح گچی با استفاده از مواد مخصوص تثبیت و تقویت شد. پاکسازی سطوح آینه و گچ نیز با روش‌های غیرمخرب و با حلال‌های کنترل‌شده انجام گرفت تا درخشندگی اولیه به آن‌ها بازگردد.
- مرمت سازه‌ای و معماری: سقف‌ها و دیوارهای آسیب‌دیده با حفظ ساختار اصلی، تقویت و مرمت شدند. اقدامات لازم برای عایق‌کاری رطوبتی بام و دیوارها انجام شد.
- مرمت درها و پنجره‌ها: ارسی‌ها و سایر عناصر چوبی با دقت بازسازی شدند. شیشه‌های رنگی شکسته با شیشه‌های جدید که رنگ و بافت مشابهی داشتند، جایگزین گردید.
- احیا برای کاربری موزه: پس از اتمام مرمت‌های کالبدی، فضا برای دو موزه تخصصی آماده شد. تالار اصلی و اتاق‌های اطراف آن به موزه خط و کتابت اختصاص یافت که با ویترین‌های مدرن و نورپردازی مناسب، نسخ خطی و آثار خوشنویسی در آن به نمایش گذاشته شد. بخش‌های دیگر نیز به موزه پارینه‌سنگی زاگرس، که یکی از غنی‌ترین موزه‌های پیش از تاریخ در خاورمیانه است، اختصاص یافت.
مرمت تکیه بیگلربیگی نه تنها یک بنای قاجاری باشکوه را از نابودی نجات داد، بلکه با تعریف کاربری فرهنگی مناسب، آن را به یکی از مهم‌ترین جاذبه‌های گردشگری و فرهنگی شهر کرمانشاه تبدیل کرد و حیاتی دوباره به این گنجینه هنر و معماری بخشید.
فروشگاه معماری نوین پروژه تخصصی ترین وب سایت معماری آماده ارائه خدمات در حوزه پروژه معماری، پاورپوینت تمامی دروس معماری، رساله های معماری، فیلم آموزشی معماری و … می باشد تا دانشجویان رشته معماری را همراهی و راهنمایی کنند.
نقد و بررسی‌ها
هنوز بررسی‌ای ثبت نشده است.