بعد از ورود اسلام بدون شک مهمترین بنای اسلامی که ساخته شد، مساجد بودند که برای مسلمانان و کشورهای اسلامی بسیار حائز اهمیت هستند. زیرا به عنوان بزرگترین نماد معماری کشورهای اسلامی شناخته می شود. فروشگاه معماری نوین پروژه تخصصی ترین وب سایت معماری برای شما پاورپوینتی کامل با عنوان پاورپوینت بررسی معماری مساجد در 45 اسلاید (قابل ویرایش) آماده و ارائه نموده است. در این پاورپوینت به تاریخچه ساخت مساجد و مهمترین مساجد تاریخی پرداخته ایم و به طور کامل مورد بررسی قرار داده ایم.
فهرست مطالب:
- مساجد از نظر کارکردی
- واژه شناسی
- ویژگی های ساختاری مساجد اولیه
- خاستگاه مسجد
- جایگاه اجتماعی مسجد در جهان اسلام
- تغییرات ساختاری مسجد از زمان امویان به بعد
- محراب
- منبر
- مقصوره
- گنبد بالای محراب
- اجزای مسجد
- مسجد مدرسه
- کاربردهای مذهبی افزون بر معمول
- مساجد عربی
- مساجد مهم دوران امویان
- مسجد دمشق
- مساجد دوران عباسیان
- تغییر شکل شبستان مسجد
- مساجد مغربی
- ویژگی های مساجد یمن
- مساجد ستون دار آناتولی
- تحولات مساجد آناتولی
- مساجد مصر
- مساجد ایرانی
- مساجد سلجوقیان
- مساجد ایلخانی
- مساجد دوران تیموریان
- مساجد دوران صفویان
- سنت ترکی
جمع بندی معماری عثمانی پیش از سال 857 ه.ق - سبک پیشرفته عثمانی
- جمع بندی معماری عثمانی
- تزیینات
مسجد شیخ لطف الله دوران صفویان
بررسی پیدایش مساجد:
مهمترین کاربرد مسجد عبادت بود در عین حال محلی طبیعی برای فعالیتهای مشابه نیز به شمار می آمد: موعظه، موزه (محل نگهداری یادگارهای قدیمی …)، دادگاه (اختصاص فضای مسجد در روزهای خاص برای دادرسی)، سیاسی (منبر محل نطق و اعلام های گوناگون سیاسی بود) و گاهی از مسجد به عنوان زیارتگاه استفاده می شد چهار قرن آغازین اسلام مهمترین کاربرد ثانویه مسجد آموزش و پژوهش علوم مذهبی بود. ساختمانی به نام دارالحدیث کـُتاب. کلاس ها در شبستان مساجد تشکیل می شده است. این فضاها و گردهمایی ها آغازی بر ساخت مسجد مدرسه ها شد که گاهدر نزدیکی مساجد و گاه درون مساجد قرار داشتند، برخی از مساجد بیشتر به دانشگاه معروف هستند مانند: الازهر در مصر«قدیمی ترین دانشگاه در جهان است که به طور مستمر به فعالیت خود ادامه می دهد».
ویژگی های ساختاری مساجد اولیه:
- حیاط محصور شده (میانسرا)
- طاق نماهای اطراف (غلام گردش)
- سالن سر پوشیده (شبستان)
ویژگی های ساختاری مساجد اولیه
خاستگاه مسجد:
- خانه پیامبر
- مسجد پیامبر(فضای محصور بدون ماندگاری با حصاری از نی و جویی کم عمق ـ شکل ابتدایی مساجد دوران های بعد)
- 21 ه .ق / 642 م اسکندریه مسجدی در یک باغ توسط عمرو بن عاص بنا گردید.
- مسجدی در موصل در شمال عراق
مساجد مصر:
- استادانه ترین نماها در مساجد مملوک در قاهره است. (مساجد بیبوس )
- مسجد های کوچک بدون ستون
- کمبود نسبی مساجد اصلی و ساخت مقابر، مدسه، خانقاه و نظایر آن
- مساجد ستوندار کاملا جای خود را به مساجد گنبددار می دهند. ( چنین بناهایی در طرح عربی یافت نمی شود ).
- ایوان یک عنصر دنیوی که در زمان ساسا نیان به عنوان فضایی تشریفاتی استفاده می شودبه عنوان ورودی با ابهت مسجد مناسب بود.
- شکیل ترشدن طرح مساجد ایرانی نسبت به مساجد غربی.
مساجد مصر
بررسی معماری مساجد معروف جهان
مساجد به عنوان قلب تپنده جوامع اسلامی، تنها مکانی برای عبادت نیستند؛ بلکه شاهکارهای معماری، مراکز آموزش، کانون‌های گردهمایی اجتماعی و نمادهای هویت فرهنگی به شمار می‌روند. معماری مساجد در سراسر جهان، با وجود پیروی از اصول مشترکی مانند جهت‌گیری به سوی قبله (کعبه)، وجود فضایی برای نماز جماعت و محراب، تنوعی شگفت‌انگیز را به نمایش می‌گذارد که بازتابی از فرهنگ، مصالح بومی، شرایط اقلیمی و تاریخ هر منطقه است. بررسی چند نمونه از مساجد معروف جهان، این گستره وسیع از خلاقیت و معنویت را به خوبی نشان می‌دهد.
مسجدالحرام، مکه، عربستان سعودی
مهمترین و مقدس‌ترین مسجد جهان اسلام، مسجدالحرام است که کعبه، قبله‌گاه مسلمانان، را در خود جای داده است. معماری این مسجد در طول تاریخ دستخوش تغییرات و توسعه‌های فراوانی شده است. ساختار امروزی آن یک مجموعه عظیم و چندطبقه با حیاطی وسیع در مرکز (صحن) است که کعبه در آن قرار دارد. مناره‌های متعدد، دروازه‌های باشکوه و فضاهای مسقف وسیع با ستون‌های بی‌شمار، از ویژگی‌های اصلی آن است. معماری مسجدالحرام بیش از آنکه بر یک سبک خاص تمرکز داشته باشد، بر عملکرد و گنجایش میلیون‌ها زائر در ایام حج تاکید دارد. استفاده از سنگ مرمر سفید در کف و دیوارها، علاوه بر ایجاد فضایی روشن و معنوی، به تعدیل گرما در آب و هوای گرم مکه کمک می‌کند.
مسجد النبی، مدینه، عربستان سعودی
دومین مسجد مقدس اسلام، مسجد النبی است که آرامگاه پیامبر اسلام (ص) در آن قرار دارد. این مسجد نیز مانند مسجدالحرام توسعه‌های زیادی را تجربه کرده است. شاخص‌ترین ویژگی معماری آن، گنبد سبز رنگی است که بر فراز آرامگاه پیامبر قرار گرفته و به نمادی جهانی تبدیل شده است. حیاط‌های وسیع این مسجد با چترهای متحرک و هوشمندی مسقف شده‌اند که در طول روز برای محافظت نمازگزاران از آفتاب باز و در شب برای تهویه هوا بسته می‌شوند. این چترها نمونه‌ای برجسته از تلفیق فناوری مدرن با نیازهای عملکردی یک فضای عبادی سنتی هستند. ستون‌های متعدد با سرستون‌های طلاکاری شده و تزئینات اسلامی، فضای داخلی باشکوهی را ایجاد کرده‌اند.
مسجد شیخ زاید، ابوظبی، امارات متحده عربی
این مسجد که یکی از بزرگترین و زیباترین مساجد مدرن جهان است، نمونه‌ای از تلفیق سبک‌های معماری اسلامی از سراسر جهان (مغولی، عثمانی، فاطمی) با استفاده از فناوری و مصالح نوین است. نمای بیرونی مسجد با سنگ مرمر سفید مقدونیه پوشیده شده که درخشندگی خاصی به آن بخشیده است. این مسجد دارای ۸۲ گنبد با اندازه‌های مختلف و بیش از ۱۰۰۰ ستون است که با سنگ‌های نیمه‌قیمتی تزئین شده‌اند. حیاط وسیع آن با یکی از بزرگترین موزاییک‌کاری‌های مرمری جهان فرش شده است. در داخل شبستان اصلی، بزرگترین فرش دستباف جهان (بافته شده در ایران) و یکی از بزرگترین لوسترهای کریستالی جهان (ساخت آلمان) قرار دارند که نشان‌دهنده رویکرد بین‌المللی در ساخت این بنای باشکوه است.
مسجد ایاصوفیه، استانبول، ترکیه
ایاصوفیه که در ابتدا یک کلیسای جامع بیزانسی بود، سپس به مسجد تبدیل شد، مدتی موزه بود و اکنون دوباره کاربری مسجد دارد، یکی از مهمترین بناهای تاریخی و معماری جهان است. شاهکار مهندسی این بنا، گنبد عظیم و مرکزی آن است که بر روی چهار پایه بزرگ قرار گرفته و به نظر می‌رسد که در هوا معلق است. این گنبد با ۴۰ پنجره در پایه آن، نور را به شکلی روحانی به داخل فضا هدایت می‌کند. پس از تبدیل شدن به مسجد، چهار مناره به آن اضافه شد و تزئینات داخلی با خوشنویسی‌های اسلامی و محراب تکمیل گردید. ایاصوفیه نمادی از تلاقی دو تمدن بزرگ بیزانس و عثمانی و تلفیق معماری کلیسا و مسجد است.
مسجد جامع اصفهان، ایران
این مسجد که به “موزه معماری اسلامی ایران” شهرت دارد، دایرةالمعارفی از تطور و تکامل معماری مساجد در ایران طی بیش از هزار سال است. این بنا که در ابتدا به سبک شبستانی (خراسانی) ساخته شده بود، در دوره سلجوقی با افزودن چهار ایوان در چهار طرف حیاط، به نمونه کامل یک مسجد چهار ایوانی (سبک رازی) تبدیل شد. گنبدهای نظام‌الملک و تاج‌الملک در این مسجد، شاهکارهای آجرکاری و محاسبات سازه‌ای در معماری سلجوقی هستند. در دوره‌های بعدی (ایلخانی، صفوی)، بخش‌های دیگری با تزئینات کاشی‌کاری و گچ‌بری‌های نفیس به آن اضافه شد. بازدید از این مسجد، سفری در تاریخ معماری اسلامی ایران است.
این نمونه‌ها نشان می‌دهند که چگونه معماری مساجد، ضمن حفظ وحدت در اصول، با بهره‌گیری از خلاقیت هنری و دانش فنی، توانسته است در هر گوشه از جهان، هویتی منحصر به فرد و متناسب با فرهنگ خود بیابد.
فروشگاه معماری نوین پروژه تخصصی ترین وب سایت معماری آماده ارائه خدمات در حوزه پروژه معماری، پاورپوینت تمامی دروس معماری، رساله های معماری، فیلم آموزشی معماری و … می باشد تا دانشجویان رشته معماری را همراهی و راهنمایی کنند.
نقد و بررسی‌ها
هنوز بررسی‌ای ثبت نشده است.