دانلود پاورپوینت طرح ساختاري توسعه و عمران شهر تهران

پاورپوینت طرح ساختاري توسعه و عمران شهر تهران در 245 اسلاید تهیه و اماده شده است که در وب سایت معماری نوین پروژه موجود می باشد. نخستين طرح جامع تهران، که براي دوره اي بيست ساله تا افق 1370تدوين گرديد، فقط تا انقلاب اسلامي (1357) مبناي هدايت توسعه شهر تهران بود. دومين طرح جامع (طرح ساماندهي) تهران نيز که در سال هاي پاياني دهه شصت تدوين گرديده و در سال 1370 به تصويب رسيد، به کنار نهاده شد. سرانجام طرح مجموعه شهري تهران، که در سالهاي پاياني دهه هفتاد تدوين و در سال 1381 مصوب گرديد, در عمل مسکوت ماند.

براين اساس، کلانشهر تهران و منطقه شهري آن، سالياني مديد، دستخوش نابساماني به ويژه در زمينه ساخت و ساز و استفاده از اراضي شهري و پيراشهري بوده که تا کنون نيز تداوم يافته است. فروشگاه معماری نوین پروژه تخصصی ترین وب سایت معماری ارائه دهنده پروژه معماری تمامی دروس دانشگاهی و پایان نامه های معماری در ایران می باشد.

فهرست مطالب

• رويکرد و شيوه تهيه طرح جامع تهران
• برنامه راهبردي توسعه شهر تهران
• برنامه ساختاري توسعه شهر تهران
• برنامه عملياتي توسعه شهر تهران
• ضوابط و مقررات پهنه بندي استفاده از اراضي
• شرايط تحقق پذيري طرح
• ساز و کارهاي اجراي طرح

پاورپوینت طرح ساختاري توسعه و عمران شهر تهران

متن پاورپوینت طرح ساختاري توسعه و عمران شهر تهران

تهيه طرح جامع تهران، با رويکرد نويني سامان يافت، که از يکسو مبتني بر تجارب کشور در چند دهه اخير و ارزيابي و آسيب شناسي روش ها و رويه هاي متعارف بوده و از سوي ديگر با توجه به تجارب ارزشمند جهاني، از دانايي، الگوها و روش هاي نويني براي برنامه ريزي توسعه شهري بهره گرفته، که به ويژه با شرايط بومي ما، سازگاري بيشتري دارد. توجهات اساسي در اين رويکرد نوين، به قرار زير است.

گسترش شهر تهران و ساختار طرح هاي پيشين

شهر تهران که با شروع دوران قاجاري پايتخت کشور شد، حدود ده هزار نفر جمعيت داشت، که در ابتداي قرن اخير و با تمرکز امور حکومتي در تهران، دستخوش تحولي سريع شد و در سال 1320 جمعيت آن به حدود 600 هزار نفر رسيد. اين رشد شتابان تداوم يافته و در سال 1335 جمعيت تهران به حدود 5/1 ميليون نفر افزايش يافت. تهران در اين سالها، تدريجا با مسائلي مانند کمبود مسکن و حاشيه نشيني، کمبود آب، زيرساخت ها و خدمات شهري، ترافيک و … مواجه شد، که سابقه نداشت. براي ساماندهي اين وضعيت دو اقدام اساسي آغاز شد.

پاورپوینت طرح ساختاري توسعه و عمران شهر تهران

پهنه بندي استفاده از اراضي

اين پهنه، گستره وسيعي از محدوده شهر به وسعت قريب 264 کيلومترمربع را در برميگيرد که کاربري غالب آن مسکوني است. مساحت قطعات مسکوني در اين پهنه حدود 133 کيلومترمربع بوده و ساير اراضي آن شامل شبکه معابر و دسترسيها و خدمات پشتيبان سکونت است. بخش ديگري از کاربري هاي مسکوني سطح شهر در ساير پهنه ها به ويژه در پهنه مختلط قرار دارد، که در اختلاط با فعاليت موجب شکل گيري بافت هاي متمايزي شده است.

پاورپوینت طرح ساختاري توسعه و عمران شهر تهران

ساماندهي عمران و توسعه شهري تهران

برمبناي جمعيت (1381) و کاربري هاي مسکوني موجود، سرانه زمين مسکوني در شرايط کنوني 24 مترمربع و در افق طرح با تثبيت اراضي تخصيص يافته براي کاربري هاي مسکوني (180 کيلومترمربع)و حدود 9 ميليون نفر جمعيت تحت پوشش خدمات شهري (ساکن و روزانه شهري)، معادل 20 مترمربع است بر اين اساس با توجه به يکي از روش هاي متعارف جهاني که سرانه زمين براي خدمات حداقل متعادل با سرانه زمين مسکوني است، در شهر تهران سرانه زمين براي خدمات حدود 20 تا 24 مترمربع است.

ساماندهي و صيانت از حريم پايتخت

استقرار کاربري ها و هرگونه مرکز و يا پهنه فعاليت جديد (اعم از کارگاه، کارخانه، ناحيه صنعتي، مجتمع صنعتي و کارگاهي، شهرک صنعتي و مانند آن) در اين حريم، در چارچوب ضوابط و مقررات مربوط و طرح حريم پايتخت (تهران) مجاز مي باشد. فرودگاه امام خميني (ره)، شهرک هاي صنعتي موجود، محدوده هاي چهارگانه محيط زيست و منابع طبيعي براساس ضوابط مصوب قانوني خود اداره مي شوند و در دستورالعملي که براي حريم به تصويب شورايعالي خواهد رسيد مقررات لازم تدوين مي شود.

پاورپوینت طرح ساختاري توسعه و عمران شهر تهران

شبکه معابر و دسترسي

حداقل عرض معابر دسترسي در اجراي طرح هاي جامع و تفصيلي شهر تهران، در کل سطح شهر و در تمامي پهنه ها، 6 متر خواهد بود. موارد استثناء (عرض کمتر از 6 متر) از جمله، معابر واقع در شيب هاي تند که عملاً امکان تردد خودرو در آنها وجود ندارد و يا در برخي از بافت هاي ارزشمند روستايي و تاريخي و يا بافت هاي مسکوني ارزشمند سبز و ساير موارد مشابه، که مي توانند در حد وضع موجود تثبيت شوند، در طرح تفصيلي مشخص و به تصويب کميسيون ماده (5) شهر تهران خواهد رسيد.

پاورپوینت طرح ساختاري توسعه و عمران شهر تهران

الزامات اجرايي

شهرداري تهران موظف است ضمن رعايت ضوابط و مقررات طرح هاي جامع و تفصيلي و اسناد مصوب طرح هاي موضعي و موضوعي شهر تهران، کليه اقدامات و برنامه هاي توسعه و عمران پنجساله خود و به تبع آن، برنامه و بودجه ساليانه شهرداري را براساس و منطبق با مفاد طرح هاي جامع و تفصيلي مصوب و ضوابط و مقررات آنها تهيه و تنظيم نموده و پس از تصويب شوراي اسلامي شهر به مورد اجراء بگذارد.

دانلود پاورپوینت طرح ساختاری توسعه و عمران شهر تهران

طرح جامع جدید تهران که در سال ۱۳۸۶ به تصویب رسید، نقطه عطفی در تاریخ برنامه‌ریزی شهری پایتخت و حتی ایران محسوب می‌شود. این طرح که با عنوان رسمی “طرح ساختاری-راهبردی توسعه و عمران شهر تهران” شناخته می‌شود، تلاشی آگاهانه برای فاصله گرفتن از الگوهای سنتی و صلب طرح‌های جامع نسل اول و حرکت به سوی یک رویکرد نوین، انعطاف‌پذیر و استراتژیک بود. این طرح نه یک نقشه کاربری اراضی دقیق، بلکه یک سند راهنماست که چارچوب‌ها و جهت‌گیری‌های اصلی توسعه تهران را برای افق ۱۴۰۵ مشخص می‌کند.

مبانی نظری پروژه: برنامه‌ریزی ساختاری-راهبردی

مبانی نظری این طرح، ریشه در نقدهایی دارد که به برنامه‌ریزی عقلانی-جامع وارد بود و از پارادایم‌های نوین شهرسازی در دهه‌های پایانی قرن بیستم الهام گرفته است.

1. برنامه‌ریزی ساختاری (Structural Planning): این مفهوم که در اروپا، به ویژه در هلند، توسعه یافت، بر این ایده استوار است که برنامه‌ریز به جای دخالت در تمام جزئیات توسعه شهری، باید بر “ساختارها” یا “عناصر شکل‌دهنده اصلی” شهر تمرکز کند. این ساختارها، اسکلت کالبدی و عملکردی شهر را تشکیل می‌دهند و توسعه‌های آتی در چارچوب آن‌ها شکل می‌گیرد. در طرح تهران، این ساختارها شامل شبکه حرکتی اصلی (بزرگراه‌ها، مترو)، شبکه فضاهای عمومی و سبز (رود-دره‌ها، پارک‌های بزرگ، میادین اصلی) و مراکز اصلی عملکردی شهر (مرکز تاریخی، مراکز منطقه‌ای) است. ایده این است که با تثبیت و تقویت این ساختارها، می‌توان توسعه‌های خرد و جزئی را به شکلی انعطاف‌پذیرتر مدیریت کرد.
2. برنامه‌ریزی راهبردی (Strategic Planning): این رویکرد که از حوزه مدیریت سازمانی وارد برنامه‌ریزی شهری شده، بر تعیین چشم‌انداز (Vision)، اهداف کلان (Goals) و راهبردها (Strategies) تمرکز دارد. به جای پیش‌بینی دقیق آینده، این دیدگاه به دنبال افزایش ظرفیت شهر برای مواجهه با آینده نامعلوم است. این طرح به جای اینکه بگوید “چه باید ساخت”، می‌گوید “چگونه باید تصمیم گرفت”. این رویکرد، آینده‌نگر، مشارکتی و فرآیند‌محور است و به دنبال ایجاد یک چارچوب برای اقدام است.
3. نظریه شهر فشرده و توسعه مبتنی بر حمل و نقل همگانی (Compact City & TOD): طرح تهران به شدت تحت تأثیر این نظریه قرار دارد. در مقابل الگوی پراکنده‌رویی (Urban Sprawl) که هزینه‌های زیست‌محیطی و اقتصادی گزافی دارد، این طرح به دنبال مهار رشد افقی شهر، استفاده بهینه از اراضی داخل محدوده و تشویق به توسعه‌های متراکم‌تر در اطراف ایستگاه‌های حمل و نقل عمومی (به ویژه مترو) است. این راهبرد به کاهش ترافیک، آلودگی هوا و افزایش سرزندگی شهری کمک می‌کند.

ساختار و محتوای اصلی طرح جامع تهران

طرح جامع تهران از یک سند اصلی (سند راهبردی) و چندین سند پشتیبان تشکیل شده است. مفاهیم و راهبردهای کلیدی این طرح عبارتند از:

1. چشم‌انداز توسعه تهران: “تهران؛ شهری جهانی، با جایگاه ممتاز در سطح ملی و منطقه ای، برخوردار از محیطی امن و سالم و میراثی غنی از معماری و شهرسازی ایرانی-اسلامی، شهری با هویت، دانش بنیان، سبز و پایدار با شهروندانی برخوردار از کیفیت زندگی، مشارکت جو و امیدوار به آینده.” این چشم‌انداز، ستاره راهنمای تمام اهداف و راهبردهای طرح است.

2. سازمان فضایی و پهنه‌بندی: یکی از مهم‌ترین نوآوری‌های طرح، جایگزینی “کاربری اراضی” با “پهنه‌بندی” است. در این سیستم، شهر به چهار پهنه اصلی تقسیم می‌شود:

• پهنه سکونت (R – Residential): این پهنه به کاربری مسکونی اختصاص دارد و ساخت‌وساز در آن بر اساس تراکم‌های ساختمانی مجاز (کم، متوسط، زیاد) کنترل می‌شود.
• پهنه فعالیت (S – Services/Activity): این پهنه به کاربری‌های تجاری، اداری و خدمات اختصاص دارد و عمدتاً در حاشیه معابر اصلی و مراکز شهری واقع شده است.
• پهنه مختلط (M – Mixed Use): این پهنه که ترکیبی از سکونت، فعالیت و خدمات را در بر می‌گیرد، با هدف افزایش سرزندگی شهری و کاهش سفرهای روزانه طراحی شده است.
• پهنه حفاظت (سبز و باز – G – Green/Open): این پهنه شامل پارک‌ها، رود-دره‌ها، اراضی کشاورزی و سایر فضاهای طبیعی است که ساخت‌وساز در آن‌ها به شدت محدود یا ممنوع است.

این رویکرد پهنه‌بندی، انعطاف‌پذیری بیشتری نسبت به منطقه‌بندی خشک کاربری اراضی دارد.

3. راهبردهای کلیدی:

• حفاظت از پهنه‌های سبز و باز: مهار توسعه شهر در اراضی شمالی و جنوبی و حفاظت از کریدورهای طبیعی مانند رود-دره‌ها.
• ساماندهی بافت‌های فرسوده: ارائه بسته‌های تشویقی برای نوسازی و بازآفرینی بافت‌های ناکارآمد و فرسوده شهری.
• توسعه مبتنی بر حمل و نقل همگانی (TOD): تشویق به ساخت‌وسازهای متراکم و مختلط در شعاع مشخصی از ایستگاه‌های مترو.
• تقویت مراکز شهری: ایجاد یک سلسله مراتب از مراکز شهری (مرکز اصلی در مقیاس شهر، مراکز در مقیاس منطقه و حوزه) برای توزیع عادلانه خدمات و کاهش تمرکز از مرکز شهر.
• حفظ هویت تاریخی و معماری: حفاظت از بافت‌ها و بناهای تاریخی و ترویج الگوهای معماری ایرانی-اسلامی.

4. طرح تفصیلی؛ ابزار تحقق طرح جامع: طرح جامع به تنهایی قابلیت اجرایی ندارد. این طرح، چارچوبی برای تهیه “طرح‌های تفصیلی” مناطق ۲۲ گانه تهران فراهم می‌کند. طرح‌های تفصیلی، با جزئیات بیشتری ضوابط ساخت‌وساز (مانند تراکم، سطح اشغال، تعداد طبقات) را برای هر قطعه زمین (پلاک) در چارچوب پهنه‌بندی طرح جامع مشخص می‌کنند.

چالش‌ها و نقدها: با وجود رویکرد نوین و مترقی، اجرای طرح جامع تهران با چالش‌های جدی روبرو بوده است. مواردی چون “برج-باغ‌سازی” (که در تضاد با روح حفاظت از فضاهای سبز بود)، فروش تراکم مازاد بر طرح و عدم تحقق کامل توسعه مبتنی بر حمل و نقل عمومی، از جمله نقدهایی است که به فرآیند اجرای این طرح وارد است.

نتیجه‌گیری

طرح ساختاری-راهبردی تهران، گامی مهم در جهت علمی‌تر و انعطاف‌پذیرتر کردن نظام برنامه‌ریزی شهری در ایران بود. این طرح با ارائه مفاهیم جدیدی چون پهنه‌بندی، توسعه مبتنی بر حمل و نقل عمومی و تأکید بر راهبرد به جای نقشه، تلاش کرد تا پاسخی به پیچیدگی‌های کلان‌شهر تهران بدهد. موفقیت نهایی این طرح نه در اسناد آن، بلکه در میزان تعهد مدیریت شهری به اجرای راهبردها و مقاومت در برابر فشارهای اقتصادی و سیاسی برای عدول از اصول آن سنجیده می‌شود.